• 
  Νίκος Πορτοκάλογου, Νίκος Ζιώγαλας, Μανώλης Φάμελλος @ Σαϊνοπούλειο Αμφιθέατρο, Σπάρτη
  
  20/08/2010
  
  
  
  ΝΙΚΟΣ ΠΟΡΤΟΚΑΛΟΓΛΟΥ
  
  ΝΙΚΟΣ ΖΙΩΓΑΛΑΣ
  
  ΜΑΝΩΛΗΣ ΦΑΜΕΛΛΟΣ
  
  
  
  O Νίκος Πορτοκάλογλου, ο Νίκος Ζιώγαλας και ο Μανώλης Φάμελλος, φίλοι καλοί από τα παλιά, κατάφεραν να αξιοποιήσουν τη μοναδική χημεία που τους συνδέει, δημιουργώντας τον χειμώνα που μας πέρασε ένα από τα πιο επιτυχημένα και παρεΐστικα μουσικά προγράμματα, γεμάτο αμεσότητα και μουσική γενναιοδωρία. Αποτέλεσμα αυτής της χειμερινής συνεργασίας εκτός από τις καλοκαιρινές συναυλίες, αποτέλεσε η κυκλοφορία του διπλού live άλμπουμ με τίτλο «Απόψε είναι ωραία». Πρόκειται για το ηχητικό αποτύπωμα της ατμόσφαιρας του ζωντανού προγράμματος της συνάντησης του Νίκου, του Νίκου και του Μανώλη.
  
  Η συνύπαρξή τους επί σκηνής αυτό το καλοκαίρι, είναι γεμάτη από τραγούδια που αγαπήσαμε και ακόμα αγαπάμε. Ποιός δεν έχει σιγοτραγουδήσει το «Να Με Προσέχεις», το «Πάρε Με Απόψε Πάρε με», το «Η Ευτυχία Είναι Αυτό», ποιος δεν έχει περάσει τα καλοκαίρια του με το «Θάλασσα μου Σκοτεινή», το «Σαν Στάρ Του Σινεμά», το «Ένα Μεγάλο Φωτεινό Καλοκαίρι»;
  
  Οι τρεις τραγουδοποιοί αναμειγνύονται μοναδικά σε ανατρεπτικές ερμηνείες όπου τα τραγούδια, οι φωνές, τα σολαρίσματα, η δύση, η ανατολή, η παράδοση, η ηλεκτρική κιθάρα, το νταούλι, το μαντολίνο, το παρελθόν και το παρόν μπλέκονται και δημιουργούν την αίσθηση της γιορτής.
  
  
  
  Οργάνωση παραγωγής:
  
  Ερωδιός Ε.Π.Ε

• BOB DYLAN

O Μπομπ Ντίλαν επηρέασε όσο λίγοι την σύγχρονη μουσική αλλά και τη σκέψη όσων μεγάλωσαν ή προβληματίστηκαν με τα τραγούδια του.


Ο Robert Allen Zimmerman γεννήθηκε στις 24 Μαΐου 1941 στο Ντουλούθ (Duluth) της Μιννεσότα. Ως μαθητής γυμνασίου άρχισε να παίζει φυσαρμόνικα, πιάνο και κιθάρα, ενώ συμμετείχε για πρώτη φορά σε συγκρότημα, τους Golden Chords ερμηνεύοντας τραγούδια των Τσακ Μπέρρυ (Chuck Berry) και Λιτλ Ρίτσαρντ (Little Richard), με έμφαση στη ροκ εν ρολλ, κάντρι, φολκ και μπλουζ μουσική. Το 1959 φοίτησε στο Πανεπιστήμιο της Μινεάπολης. Εκεί άκουσε για πρώτη φορά τη μουσική του φολκ θρύλου Γούντι Γκάθρι (Woody Guthrie), έγινε λάτρης του και αποφάσισε να τον συναντήσει. Για το σκοπό αυτό παράτησε τις σπουδές του και έφτασε στη Νέα Υόρκη, την μητρόπολη της μουσικής αλλά και το μέρος που μπορούσε να συναντήσει το ίνδαλμα του.

Ο Γκάθρι, που νοσηλευόταν σε νοσοκομείο, έχρισε τον νεαρό θαυμαστή του από τη Μινεσότα διάδοχό του. Εν τω μεταξύ, ο Ρόμπερτ Ζίμερμαν μετονομάστηκε σε Μπομπ Ντίλαν. Κατά μια εκδοχή, αυτό οφείλεται στην επιρροή από τον Ουαλλό ποιητή Ντίλαν Τόμας (Dylan Thomas), ο οποίος πέθανε στην Νέα Υόρκη το 1953 στα 39 του χρόνια από υπερβολική χρήση οινοπνευματωδών. Θεωρείται πιθανό ότι προς τιμήν του o Ζίμερμαν άλλαξε το όνομα του επιλέγοντας το Bob Dylan. Έμελλε με αυτό το όνομα, πέρα από μουσικός να γίνει και ποιητής-στιχουργός. Το 1960 άρχισε να παίζει σε διάφορους μουσικούς χώρους, με το νέο του όνομα και έχοντας ως μουσικό πρότυπο τον Γκάθρι. Τραγουδούσε σε πλατείες και folk bars στην περιοχή του Γκρίνουϊτς Βίλατζ (Greenwich Village). Ο γνωστός μουσικός δημοσιογράφος Ρόμπερτ Σέλτον έγραψε γι' αυτόν: "Αυτό το αγόρι, μια διασταύρωση παιδιού του κατηχητικού και μπήτνικς έχει μεγάλο ταλέντο". Σύντομα, ο Ντίλαν υπέγραψε συμβόλαιο με την πολυεθνική δισκογραφική εταιρεία Κολούμπια. Μέχρι σήμερα ηχογραφεί στην ίδια εταιρεία.

Το πρώτο album



Bob Dylan και Joan Baez, 1963.

Στις αρχές του 1962 κυκλοφόρησε ο πρώτος ομώνυμος δίσκος του, με δύο δικά του τραγούδια (Talking New York, Song for Woody) και τα υπόλοιπα διασκευές μεταξύ των οποίων και το The House of the Rising Sun.

Ο δεύτερος δίσκος του κυκλοφόρησε το 1963 με τίτλο The Freewheelin' Bob Dylan, ο οποίος περιείχε και το πολύ δημοφιλές τραγούδι Blowin' in the wind. Με αυτόν το δίσκο ο Dylan ξέφυγε από τα στενά όρια της folk κοινότητας της Νέας Υόρκης και έγινε ευρύτερα γνωστός. Η φυσιογνωμία του, ο τρόπος ερμηνείας, οι στίχοι, η μουσική του αλλά και οι ριζοσπαστικές απόψεις του έστρεψαν τα φώτα της δημοσιότητας πάνω του. Απέκτησε ένα ένθερμο κοινό από, δίνοντας πολλές συναυλίες ενώ στίχοι του γίνονταν συνθήματα για τους νέους.

Ο τραγουδιστής διαμαρτυρίας

Ο Dylan είναι η νέα φωνή της Αμερικής, είναι η διαμαρτυρία, η άρνηση, η αμφισβήτηση, η επανάσταση. Αυτός όμως αρνείται τον ρόλο της φωνής του κινήματος. Εγκαταλείπει τα τραγούδια διαμαρτυρίας και επηρεασμένος από τους μεγάλους συμβολιστές ποιητές (Baudelaire, Rimbaud και κυρίως τον T. S. Elliot) δημιουργεί πολύπλοκα rock ποιήματα. Κυκλοφορεί τρεις οριακούς, μεγάλους δίσκους, που καθορίζουν την ιστορία της rock: Highway 61 Revisited: Like A Rolling Stone, Desolation Row, Queen Jane Approximately, Ballad of a Thin Man, δίσκος που σηματοδότησε τη στροφή του στο ηλεκτρικό blues. Bringing it all back home: Subterranean homesick blues, Maggie's Farm, Love minus zero/No limit, Mr. Tambourine Μan, Blonde on Blonde: Rainy Day Women, Just Like A Woman, I want you, Leonard Skin Pillbox Hat, Obviously 5 believers. Οι πιστοί folk οπαδοί που τον αποδοκιμάζουν στο Newport Festival (1965) όταν ανεβαίνει στη σκηνή με δερμάτινη ζακέτα και ψηλοτάκουνες μπότες και τολμά να παίξει ηλεκτρική κιθάρα Fender Stratocaster θα δώσουν τη θέση τους σε χιλιάδες νέους θαυμαστές. O 25χρόνος Dylan έχει πάνω από 10.000.000 πωλήσεις δίσκων. Γίνεται σημαία, rock λάβαρο.

Το 1965 αποτελεί έτος ορόσημο. Η rock μουσική αμφισβητεί διαρκώς το κατεστημένο, κοινωνικό και πολιτικό. Μια μουσική μόνιμης και διαρκούς αμφισβήτησης. Το καλοκαίρι του 1965 ένα δικό του τραγούδι, το Mr. Tambourine Man γίνεται μεγάλη επιτυχία παιγμένο από τους Byrds. Στις 22 Νοεμβρίου του ίδιου έτους σε διακοπές στην Ισπανία παντρεύεται την Sara Lawndes. Κάνουν μαζί 2 παιδιά.



Το 1966 κάνει παγκόσμια περιοδεία με το συγκρότημα του, τους The Hawks (που αργότερα έγιναν γνωστοί ως The Band). Tον Mάιο δίνει μια ιστορική συναυλία στην Αγγλία που ηχογραφείται, αλλά κυκλοφορεί μετά από 22 χρόνια το 1998. Μετά το τέλος της περιοδείας του, αγοράζει ένα παλιό σπίτι στην εξοχή, κοντά στην Νέα Υόρκη στην περιοχή του Woodstock. Ξεκουράζεται και ηρεμεί. Το πρωί της 29 Ιουλίου εκείνης της χρονιάς τραυματίζεται σοβαρά με την μηχανή του, μια μαύρη Triumph 500. Σπάει λαιμό, κόκαλα, έχει πολλά τραύματα στο πρόσωπο. Πολλοί λένε ότι ήταν δολοφονική ενέργεια από την CIA. άλλοι ότι μετά το ατύχημα ο Dylan δεν ήταν πια ο ίδιος. Για ενάμιση χρόνο αναρρώνει απομονωμένος στο σπίτι του στο Woodstock, απολαμβάνοντας την οικογενειακή ζωή. Δέχεται ελάχιστους φίλους: τα μέλη των Hawks και τον Allen Ginsberg. Όλο αυτό το διάστημα έγραφε τραγούδια, πότε στο σπίτι του, πότε στο κοντινό υπόγειο των Band, το φημισμένο Big Pink. Οι ηχογραφήσεις αυτές κυκλοφόρησαν το 1975 σε album, το περίφημο The Basement Tapes, αφού σχεδόν όλα είχαν βγει στην αγορά ανεπίσημα, ως bootlegs. Ο Dylan επιστρέφει στο στούντιο και τον Ιανουάριο του 1968 κυκλοφορεί τον δίσκο John Wesley Harding που περιλάμβανε και το All along the Watchtower, πιο γνωστό από την διασκευή του Jimi Hendrix. Το 1969 κυκλοφορεί τον country δίσκο Nashville Skyline με συμμετοχή των Charlie Daniels και Johnny Cash με single το Lay Lady Lay, όπου ακούμε τον Dylan με μια νέα, μελωδική φωνή.

Είμαστε στο τέλος της δεκαετίας του 1960, μια εποχή επικίνδυνη και άγρια. Η γενιά του καίγεται σωματικά και εγκεφαλικά, υπό την επήρεια ψυχεδελικών ουσιών, που σε λίγα χρόνια θα αντικατασταθούν απ' την ηρωίνη. Η μουσική ακολουθεί τους ίδιους δρόμους (ψυχεδέλεια, flower power). Ο Dylan, αντίθετα, αποφασίζει να κάνει το αγροτικό του, γυρίζει στις υπαίθριες ρίζες για να κρατηθεί. Ταυτόχρονα απέχει από συναυλίες και κυκλοφορεί δίσκους με διασκευές και επανεκτελέσεις δικών του τραγουδιών. Μοναδικές έντονες στιγμές, η συμμετοχή του στην συναυλία που διοργάνωσε ο φίλος του George Harrison των Beatles για φιλανθρωπικούς σκοπούς, η συμμετοχή του με ένα μικρό ρόλο στην ταινία του Sam Peckinpah Pat Garret and Billy the Kid, για την οποία έγραψε και τη μουσική και η κυκλοφορία του Planet Waves το 1973, που έδειξε ότι κάτι κινείται.



Η επιστροφή

Το 1974 είναι η χρονιά της μεγάλης επιστροφής. Πραγματοποιεί σειρά θριαμβευτικών συναυλιών με τους Band, από τις οποίες θα κυκλοφορήσει ένας διπλός live δίσκος, Before the flood. Το 1975 είναι μια μεγάλη και παραγωγική χρονιά για τον Bob Dylan και μια δύσκολη περίοδος για τον γάμο του με τη Sara. Στις αρχές τις χρονιάς κυκλοφορεί το αριστουργηματικό Blood on the Tracks, εμπνευσμένο από την έγγαμη συμβίωση και τις δυσκολίες της. Η χρονιά κλείνει με το Desire, το οποίο περιέχει το Sara, ένα τραγούδι ύμνο στη γυναίκα του. Δεν είναι λίγοι εκείνοι που πιστεύουν ότι με αυτό το τραγούδι έφερε ξανά έστω και προσωρινά κοντά του τη Sara. Τον Nοέμβριο του 1976 ο Dylan χόρεψε μαζί με τους Neil Young, Van Morrison, Eric Clapton, Joni Mitchell, Dr. John και Ronnie Hawkins στο "τελευταίο βαλς" των Band. Η μεγαλειώδης συναυλία ηχογραφήθηκε, κυκλοφόρησε σε δίσκο (The Last Waltz) και κινηματογραφήθηκε από τον Martin Scorsese. Το 1977 εκδίδεται το διαζύγιο με τη Sara. Ο Dylan αναζητά διέξοδο, στην αρχή σε εφήμερες σχέσεις και κατόπιν στον χριστιανισμό.

Το 1979 το Slow Train Coming ανοίγει μια τριλογία δίσκων, με τους οποίους ο Dylan ψάχνει να βρει εκείνον που βάπτισε όλα τα ζωντανά πλάσματα, ψάχνει την αρχή, το αργοκίνητο τρένο της δημιουργίας. Γίνεται ένας αναγεννημένος χριστιανός (New-born Christian) και απογοητεύει τους παλιούς προοδευτικούς οπαδούς του. Τη δεκαετία του '80, αυτή την δύσκολη δεκαετία για όλους τους μύθους της πρώτης rock γενιάς, ο Dylan χάνεται και χάνει. Τον απορροφά η μαύρη τρύπα των πολλαπλών θρησκευτικών και πολιτικών αναζητήσεων. Η σημαία ξεθωριάζει. Τα προσωπικά του αδιέξοδα τον απομονώνουν από τους χιλιάδες φίλους του. Όμως συνεχίζει να βγάζει δίσκους (έστω και μέτριους), να κάνει περιοδείες, να υπάρχει, να ψάχνεται, και το 1989 κυκλοφορεί έναν εμπνευσμένο δίσκο, σε παραγωγή Daniel Lanoix, το Oh Mercy.



Έφηβος για πάντα

Το 1992 γιορτάζει τα 30 χρόνια επί σκηνής με καλεσμένους όλους τους παλιούς του φίλους. Κάνει παγκόσμια περιοδεία, έρχεται μάλιστα και στην Ελλάδα στις 14 Ιουνίου του 1993. Όλα αυτά τα χρόνια δεκάδες καλλιτέχνες διαφόρων μουσικών ειδών διασκευάζουν τα τραγούδια του. Όμως, η πηγή της έμπνευσης του Ντίλαν δεν στέρεψε. Συνεχίζει να βγάζει μεγάλους δίσκους και να θυμίζει ότι υπάρχει ως ενεργός δημιουργός.

Σχεδόν 60χρονος, κυκλοφορεί το 1997 το Time Out of Mind, γραμμένο πριν και μετά από μια μεγάλη περιπέτεια υγείας με την καρδιά του και ένα ταξίδι στον παράδεισο μετ' επιστροφής. Ένας δίσκος κλάσης, ένας δίσκος που φέρει την υπογραφή του ίδιου του Ντίλαν (Love Sick, Dirt Road Blues, Tryin' to get to heaven, Cold Irons Bound, Can't Wait) αλλά παράλληλα ένας σύγχρονος δίσκος που πετυχαίνει και εμπορικά. Το Time Out of mind σαρώνει τα βραβεία Grammy, ανοίγοντας μια περίοδο απόδοσης τιμών. Τα επόμενα χρόνια βραβεύεται από τον βασιλιά της Σουηδίας, προτείνεται για το Νόμπελ Λογοτεχνίας και παίρνει το Βραβείο Όσκαρ για το τραγούδι Things have changed. Ο τελευταίος του δίσκος του, Love and Theft, κυκλοφόρησε στις 11 Σεπτεμβρίου του 2001, την ίδια ημέρα των τρομοκρατικών επιθέσεων της Αλ Κάιντα στους Δίδυμους Πύργους της Νέας Υόρκης και στο αμερικανικό Πεντάγωνο.

Ο Ντίλαν επιβεβαιώνει ότι διανύει μια ακόμη εφηβεία, συμμετέχοντας σε ταινίες, διαφημιστικά, και φυσικά περιοδεύοντας ανά τον κόσμο σε μια "Never Ending Tour". Τελευταίο του δημιούργημα, ο πρώτος τόμος της αυτοβιογραφίας του με τίτλο Chronicles.

O Μπομπ Ντίλαν, πολύ μεγάλος μουσικός, στιχουργός και ποιητής επηρέασε όσο λίγοι την σύγχρονη μουσική αλλά και τη σκέψη όσων μεγάλωσαν ή προβληματίστηκαν με τα τραγούδια του. Δεκάδες επίσημοι και ανεπίσημοι δίσκοι, βιογραφίες, διασκευές, ακυκλοφόρητες μαγνητοταινίες και τραγούδια μαρτυρούν το μέγεθος της επιρροής αυτής. Ωστόσο για τον καθένα που τον έχει γνωρίσει μέσα από τις δημιουργίες του, ο Μπομπ Ντίλαν είναι μια προσωπική διαδρομή, ένα ταξίδι. Ένα από εκείνα που ξεκινούν ένα χειμωνιάτικο πρωινό στη Νέα Υόρκη ή σε κάποιο δισκάδικο στο Μοναστηράκι...

1. Ένα (άγνωστο) τραγούδι για τον Νικόλα..!
2. 
   Αυτό είναι το τελευταίο τραγούδι πού έγραψε ο Πάνος Τζαβέλλας.
   Το έγραψε για τον Νικόλα Άσιμο.
   
   Δεν το ξέρει κανείς γιατί δεν το κυκλοφόρησε ποτέ. Θα το έπαιρνε για πάντα μαζί του στην αιώνια σιωπή του τάφου, αν δεν προλάβαινα να το ηχογραφήσω, εκείνη τη νύχτα που είχα πάει να τον δω, λίγο πριν πεθάνει, στο σπίτι του στην Καστέλα.
   
   
   
   Σε χάσαν τα Εξάρχεια
   
   Τα στέκια τα γνωστά
   
   Οι στράτες του Διαβόλου
   
   Οι Ανάρχες τα φρικιά
   
   Σαλπάρισες στον Άδη
   
   Τι να’κανες στη γη
   
   Αφού σ είχαν σκοτώσει
   
   Πριν να τους φτύσεις τη ζωή
   
   Αχ βρε Νικόλα, η επανάσταση
   
   Δεν είναι άρπα κόλλα
   
   Ούτε αγανάκτηση, τυφλή οργή
   
   
   
   Μόνος οδοιπορούσες
   
   Στις στράτες του ντουνιά
   
   Και ποιος τον πόνο σου να νιώσει
   
   Κι αγάπης λόγια να σου πει
   
   Κρατούσες την ουσία
   
   Οι αστοί την μοναξιά
   
   Εσύ ονειρευόσουν
   
   Αυτοί κάνουν λεφτά
   
   Αχ βρε Νικόλα, με την ανάσταση
   
   Που παίζουν οι θεοί μας
   
   Μένουν αθάνατοι και κυβερνούν
   
   
   
   Τον έγραψες τον κόσμο
   
   Πέρασες τη θηλιά
   
   Κι άστραψε η αλήθεια
   
   Πεφτάστρι στη νυχτιά
   
   Δεν είναι πια οι μπόμπες
   
   Μα η σκέψη το σπαθί
   
   Που σφάζει εξουσίες
   
   Μας πάει για την κορφή
   
   Αχ βρε Νικόλα, η επανάσταση
   
   Δεν είναι μια αγχόνη
   
   Μα αιώνια Ανάσταση
   
   Είναι το Παν.
   
   
   ΛΙΓΑ ΛΟΓΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΜΟΥΣΙΚΗ ΠΡΟΣΦΟΡΑ, ΤΟΝ ΒΙΟ ΚΑΙ ΤΗΝ ΠΟΛΙΤΕΙΑ ΤΟΥ ΠΑΝΟΥ ΤΖΑΒΕΛΛA
   
   
   Ο Πάνος Τζαβέλλας γίνεται διάσημος στα πρώτα χρόνια που ακολουθούν την πτώση της χούντας, περίοδος που ορίζεται σαν τα χρόνια της επέλασης του πολιτικού τραγουδιού, ή περίοδος του ανταρτορόκ.
   
   Το ανταρτορόκ
   
   
   
   Τα πρώτα χρόνια της μεταπολίτευσης, είναι περίοδος εκφραστικής παρακμής. Οι καλλιτεχνικές ευαισθησίες όταν δεν είναι στρατευμένες θεωρούνται αντιδραστικές και οι περισσότεροι ρίχνονται με ζήλο στην «υπεύθυνη κομματική» δουλειά. Δημιουργείται ένα θορυβώδες ψευδοεπαναστατικό περιβάλλον.
   
   Η λαμπερή ανιδιοτελής αντιδικτατορική συσπείρωση που υπήρχε στη διάρκεια της δικτατορίας, σπάει σε θαμπά και υστερόβουλα ανταγωνιστικά κομμάτια. Οι νέοι, δεν είναι πια επαναστάτες, είναι σαν επαναστάτες.
   
   Η μεγάλη ευθύνη για αυτή την μεταμόρφωση ανήκει στις ηγεσίες όσων κομμάτων λειτούργησαν με τη λογική του τσομπάνη και είδαν την αντιδικτατορική νεολαία σαν πρόβατα για μάντρωμα. Αναμφίβολα όμως, φταίνε και οι ίδιοι οι φοιτητές που δεν αντιστάθηκαν. Μετά την πτώση της χούντας, θα μπορούσε η Ελλάδα να πάρει μια άλλη όψη, αλλά η αδυσώπητη μάχη για τα ποσοστά της εξουσίας, αλλοίωσε τις εκπληκτικές δυνάμεις που εμφανίστηκαν στην εποχή της δικτατορίας.
   
   Στην περίοδο αυτή, τα τραγούδια που εκφράζουν τη νεολαία είναι οπωσδήποτε τα τραγούδια της φωτιάς (η ομώνυμη ταινία του Κούνδουρου αναφέρεται ακριβώς σε αυτά), αλλά εμφανίζεται και μια σειρά κλώνων που ονομάζονται δημοκρατικά. Το ιδιαίτερο χαρακτηριστικό είναι η αναβίωση του αντάρτικου τραγουδιού. Τα αντιστασιακά τραγούδια του ΕΑΜ που ακούστηκαν στα βουνά το 1943, είναι στις πρώτες προτιμήσεις της νεολαίας. Τα αντάρτικα βεβαίως και κάποιες φορές συνόδεψαν τον αντιδικτατορικό αγώνα, όμως το φαινόμενο υστερίας που παρατηρείται τώρα, δεν μπορεί να εξηγηθεί παρά μόνο σαν κατευθυνόμενο από τις ηγεσίες των κομμάτων και των οργανώσεων της αριστεράς που ήθελαν να συνδέσουν το Πολυτεχνείο με τη γενιά του ΕΑΜ ώστε να πετύχουν στρατολογήσεις. Στην Πλάκα, λειτουργούν μέχρι και τα χρόνια της ροκ αναζωπύρωσης, μια σειρά μπουάτ με «επαναστατικά» ονόματα (ΜΕΤΕΡΙΖΙ, ΛΗΜΕΡΙ, ΠΡΑΣΙΝΟΣ ΗΛΙΟΣ, ΧΑΡΑΥΓΗ) όπου εμφανίζονται οι ανταρτοροκάδες. Ο σημαντικότερος εκπρόσωπος όλων αυτών που τραγουδούν «αντάρτικα και δημοκρατικά τραγούδια» είναι ο Πάνος Τζαβέλλας, που υπήρξε δραστήριος νεολαίος της γενιάς της Εθνικής Αντίστασης και αγωνιστής του Δημοκρατικού Στρατού, βαριά τραυματισμένος τον Ιούλιο του 1949. Είναι ο άνθρωπος που επινόησε τον παράξενο όρο «ανταρτορόκ», θέλοντας έτσι να δηλώσει ότι στην μεταπολιτευτική περίοδο η ψυχεδέλεια πέθανε και έμενε ένας «επαναστατικός» δρόμος που μετέτρεπε το ροκ με έναν κομμουνιστικό τρόπο. Δεν είχε δίκιο, αλλά δεν είχε και άδικο. Δεν είχε δίκιο, γιατί προφανώς η κουλτούρα της νεολαίας δεν κατευθύνεται ιδεολογικά και όταν κατευθύνεται ισοδυναμεί με το κιτς του σοσιαλιστικού προγραμματισμού. Αλλά δεν είχε και άδικο, γιατί πραγματικά εκείνη την εποχή η νεολαία στρεφόταν εθελοντικά υπό την κηδεμονία της κομμουνιστικής ιδεολογίας.
   
   Το βιβλίο του Πάνου Τζαβέλα «ΑΝΤΑΡΤΟΡΟΚ» στο οποίο και εκθέτει τις βασικές αρχές και τα χαρακτηριστικά του φαινομένου
   
   Το ανταρτορόκ δεν περιλαμβάνει μόνον αντάρτικο τραγούδι. Ο όρος αναφέρεται σε μία παράξενη κουλτούρα που έρχεται να αντικαταστήσει τόσο την προηγούμενη ψυχεδέλεια, όσο και την τέχνη της αντιδικτατορικής νεολαίας. Αυτή η κουλτούρα αποτελείται από ένα σύνολο πολλών και διαφορετικών αντιλήψεων που όλες δήλωναν «αγωνιστικές» και όλες –με ελάχιστες εξαιρέσεις- ήταν κοινότοπες κατηχήσεις περί της «σωστής επανάστασης».
   
   Η νέα αυτή κουλτούρα, έχει μέτρο την κομμουνιστική σκέψη ή τουλάχιστον την «δημοκρατική ταυτότητα», αλλά και αυτό το μέτρο δεν είναι ίδιο για όλους. Τα τραγούδια του Μαρκόπουλου και του Θεοδωράκη θα έπρεπε να είναι υπεράνω κριτικής, αφού συμπορεύτηκαν με την αντιδικτατορική νεολαία, όμως τα κομματικά χαρακώματα καταστρέφουν το ενιαίο. Έτσι, τα τραγούδια του Θεοδωράκη για παράδειγμα, μετά την ενωτική αστραπιαία περίοδο των πρώτων εκλογών του 1974, εντάσσονται στο ανταρτορόκ του ΚΚΕ εσωτερικού. Το κομματικό κριτήριο εφαρμόζεται ακόμη και στα ίδια τα αντάρτικα που χωρίζονται σε κατηγορίες και κάποτε δεν λείπουν και μικρές διαδηλώσεις σκληροπυρηνικών μέσα στις μπουάτ, όταν κατά την γνώμη τους δεν αποδίδονται σωστά τα τραγούδια. Το γενικό χαρακτηριστικό είναι η πολιτικοποίηση των πάντων και αυτή την περίοδο ακόμη και ο Σαββόπουλος βγάζει πολιτικό δίσκο (Happy Day). Τα κλαμπ που στέγασαν την ψυχεδελική νεολαία μετατρέπονται σε χώρους «δημοκρατικού» τραγουδιού και το κυριότερο όλων, το ΚΥΤΤΑΡΟ, το άντρο της ψυχεδελικής νεολαίας, παραχωρείται στον Γιάννη Μαρκόπουλο. Μία νέα μορφή, το «Πολιτικό Καφενείο», εμφανίζεται,
   
   ένας χώρος όπου παρουσιάζεται τραγούδι με πολιτικό σόου, συνήθως χονδροειδείς θεατρικές παραστάσεις που αναπαριστούν τα γεγονότα στο Πολυτεχνείο ή τις επιθέσεις της αστυνομίας στο φοιτητικό κίνημα. Μερικές παραστάσεις, παρουσιάζουν- εκτός από «αγωνιστικό»- και καλλιτεχνικό ενδιαφέρον, όπως αυτές που γίνονται στο ΣΟΥΣΟΥΡΟ, με τον Γιάννη Ζουγανέλη, τον Θάνο Αδριανό, τον Περικλή Χαρβά και τον Νικόλα Άσιμο. Η κουλτούρα του ανταρτορόκ εξαπλώνεται σαν ένα ορμητικό κύμα Δωριέων και σαρώνει τα πάντα. Όλα σχεδόν τα συγκροτήματα της ψυχεδελικής νεολαίας διαλύονται, άλλοι πιάνουν δουλειά στα μπουζούκια και άλλοι προσαρμόζονται στα νέα δεδομένα. Ο θάνατος της ψυχεδελικής σκηνής είναι τόσο γρήγορος, ώστε περιγράφεται από τον Παύλο Σιδηρόπουλο «σαν ένα ποτήρι που το αφήνεις και σπάει».
   
   Ο ίδιος ο Πάνος Τζαβέλλας, στο βιβλίο του ΑΝΤΑΡΤΟΡΟΚ, περιγράφει ως εξής το κλίμα που επικρατεί, μετά την πτώση της χούντας:
   
   «Με την πτώση της χούντας έγινε το σώσε. Ξαφνικά βρεθήκαμε στην κορυφή του κύματος. Ζήσαμε στιγμές ανεπανάληπτες. Ο λαός μας αντάμειψε με την παρουσία του. Μπαρουτοκαπνισμένοι αντάρτες και καπεταναίοι, αγωνιστές που άσπρισαν στην πάλη για κοινωνική πρόοδο και δικαιοσύνη, με τα παιδιά τους και τα εγγόνια τους, γέμιζαν τις μπουάτ κι όχι πια με σκυμμένο κεφάλι μα περήφανοι για τα κατορθώματά τους και τους αγώνες τους κι από γύρω οι νεολαίοι κι όλοι μαζί να τραγουδάμε, να χορεύουμε, να κλαίμε και να γελάμε, να χαιρόμαστε…»
   
   (Από το βιβλίο ΑΝΤΑΡΤΟΡΟΚ του Πάνου Τζαβέλα, εκδ.1992)
   
   Το ανταρτορόκ με την ιδεολογία της στρατευμένης τέχνης, αντικατέστησε την ψυχεδελική διάθεση της νεολαίας. Στα τραγούδια του Τζαβέλα, οι ψυχεδελικοί περιγράφονται σαν χαμένα στις ψευδαισθήσεις φρικιά. Στο τραγούδι «Καβαλάρηδες της Ουτοπίας», ο Τζαβέλας γράφει…
   
   
   «Τη λούφαρες για τα καλά/ σε στέκια ψυχεδελικά/ στο χείλος ταλαντεύεσαι/ και τώρα πια δεν ονειρεύεσαι/ κι όλα θολά/ χρωματιστά/ ω θλίψη απέραντη/ άγχος κι απόγνωση/ όπως σας είδα μεσ’ τις ντίσκο και τα μπαρ/ καθώς εσπάραζε/ τραυλό κοράκι/ η ροκ βραχνά/ στην ερημιά/ την ώρα που έκρωζε/ τραυλό κοράκι/ η ροκ βραχνά/ σπαρακτικά»
   
   
   Ο Τζαβέλας είναι ο πρώτος μιας ομάδας καλλιτεχνών που ψαλλιδίζουν το όνειρο της Ουτοπίας. Επηρεάζει βαθύτατα τον Νικόλα Άσιμο στην μορφή και στην σκέψη, ο οποίος λίγο αργότερα μετασχηματίζει το ανταρτορόκ στα δικά του μέτρα.
   
   
   Ο Πάνος Τζαβέλας με τον Ηλία Λογοθέτη τραγουδούν στο ΑΝΤΑΡΤΙΚΟ ΛΗΜΕΡΙ. Πίσω τεχνικός της Σουηδικής Τηλεόρασης
   
   Αν για τους ψυχεδελικούς η τέχνη είναι δήλωση ψυχής, για τον Τζαβέλα και για τον Άσιμο, η τέχνη είναι ενταγμένη σε κάποιο αγώνα. Μόνο που ο αγώνας έχει διαφορετική έννοια για τον καθένα από τους δύο.
   
   Για τον Τζαβέλα, η ροκ ζωή είναι ψεύτικη «σε σελοφάν», και το φρικιό πρέπει να δει αυτή την ψευτιά και να μπει στο ΚΚΕ-εσωτερικού…
   
   
   
   «σκέψου που πας
   
   έλα σε μας»
   
   Για τον Άσιμο, το φρικιό είναι επίσης χαμένο στα μπαρ, στην μόδα και στα μπλου τζιν και θα πρέπει να προσπαθήσει την σωτηρία του εντασσόμενο στον αναρχισμό και αργότερα στο ΚΡΟΚ. Συνεπώς και ο Άσιμος δεν εκφράζει παρά μία ιδιαίτερη μορφή στρατευμένης τέχνης. Το ΚΡΟΚ δεν έχει αισθητική έξω από την αισθητική των τραγουδιών του Άσιμου. Ο ίδιος δεν παίζει ποτέ άλλα τραγούδια και οι οπαδοί του δεν ακούνε τίποτε άλλο έξω από τα τραγούδια του αρχηγού τους.
   
   
   Τα Αντάρτικα του Πάνου Τζαβέλλα, βγαίνουν επίσημα από την εταιρεία MINOS και σφραγίζουν την κουλτούρα της νεολαίας μεταξύ 1974 και 1976.
   
   Ο Τζαβέλας όμως, αν και αποτελεί το πρωτότυπο δεν μπορεί να ταυτιστεί με την γκουρουδίστικη εκδοχή του μεταγενέστερου ΚΡΟΚ. Υπήρξε ένας αυθεντικός επαναστάτης και συνεπής στην κομμουνιστική του ιδεολογία που δεν θέλησε όμως ποτέ να γίνει ο ίδιος θεός. Ο Άσιμος αντίθετα εξαπολύει κριτική και αμφισβήτηση για να δημιουργήσει τον ΣΑΛΟΚΙΝ ΣΟΜΙΣΑ, τον «άγγελο του κόσμου», μία σκοτεινή μορφή που υπόσχεται σωτήρια δραπέτευση σε κάποια άλλη διάσταση. Πολλοί έχουν κατά καιρούς κατηγορήσει την περίοδο των πρώτων χρόνων της μεταπολίτευσης σαν περίοδο άγονη και βάρβαρης αισθητικής. Δεν έχουν άδικο, αλλά θα πρέπει να δούμε ότι αυτή η «βαρβαρότητα» που δημιουργήθηκε πάνω σε μία κρίσιμη κοινωνική καμπή, έφερε τα σπέρματα νέων μορφών που φάνηκαν στην ροκ αναζωπύρωση και αποτέλεσαν δημιουργικά στοιχεία. Στον Πάνο Τζαβέλlα χρωστάμε να του σφίξουμε το χέρι γιατί μας έριξε ένα χρειαζούμενο σκαμπίλι και άσκησε καλοπροαίρετη κριτική. Του χρωστάμε ακόμα την μεγάλη γνωριμία που μας έκανε με τον Φώτη Αγγουλέ, τον παραπεταμένο αυτόν επαναστάτη που πέθανε μόνος με ένα εικοσάρικο στην τσέπη. Ο Αγγουλές δεν θα μπορούσε ποτέ να δικαιωθεί από τον Πουλικάκο. Χρειαζόταν οπωσδήποτε ένας Τζαβέλlας. Το ανταρτορόκ έγινε φαινόμενο αξιοπερίεργο και δημοσιογράφοι ήρθαν στην Ελλάδα για να το καταγράψουν. Στην φωτογραφία, βλέπουμε τον τεχνικό του συνεργείου σουηδικής τηλεόρασης που ενδιαφέρθηκε να παρουσιάσει τα απίστευτα τεκταινόμενα στο ΑΝΤΑΡΤΙΚΟ ΛΗΜΕΡΙ του Τζαβέλλα. Βλέπουμε ακόμα τον Ηλία Λογοθέτη, εκ των πλέον δραστήριων ανταρτοροκάδων που δενόταν με κόκκινα μαντήλια και τραγουδούσε με πάθος.
   
   

• Νέο δίσκο πριν το τέλος του 2010 υπόσχονται οι Black Eyed Peas
• 
  
  Τα singles του The E.N.D. κατακλύζουν ακόμα τα ραδιόφωνα και τα clubs όλου του πλανήτη, ωστόσο οι Black Eyed Peas δηλώνουν έτοιμοι για το νέο τους βήμα.
  
  Το αμερικάνικο συγκρότημα εμφανίστηκε στο Central Park της Νέας Υόρκης στο πλαίσιο της δημοφιλούς πρωινής εκπομπής, Good Morning America και συνέχεια o ηγέτης τους, will.i.am δήλωσε πως ο νέος δίσκος τους είναι σχεδόν έτοιμος και πως λογικά θα κυκλοφορήσει πριν το τέλος του έτους.
  
  
  
  Μάλιστα αποκάλυψε και τον τίτλο. Αυτός θα είναι το The Beginning και σύμφωνα με τον ίδιο συμβολίζει την ανάπτυξη, την καινούργια αρχή και τις νέες προοπτικές.
  
  
  
  Το πιο πρόσφατο album τους το The E.N.D. (The Energy Never Dies) έχει ξεπουλήσει σε όλο το πλανήτη. Τέσσερις φορές πλατινένιο στην Μεγάλη Βρετανία και δύο στις Ηνωμένες Πολιτείες.

Τα 20 καλύτερα συγκροτήματα κλασικού


Τα 20 καλύτερα συγκροτήματα κλασικού ροκ στον κόσμο, σύμφωνα με τον "γκουρού" Dave White, ανάλογα με τον συνδιασμό Πωλήσεις δίσκων/ Airplay / Ιστορικό Συναυλιών / και κατά το πόσο παραμένουν Δημοφιλή μέσα στα χρόνια, είναι τα κάτωθι...



1) The Beatles.



Σημαντικό άλμπουμ, "Revolver"...Με πωλήσεις δισεκατομμυρίων αντιτύπων παγκοσμίως, κατάφεραν να επιρρεάσουν την ροκ μουσική πορεία, όσο κανένα άλλο συγκτρότημα μέσα στα χρόνια!



2) Pink Floyd.



"Wish you were here"...Έχουν-είχαν, το λαμπερότερο show στις εμφανίσεις τους, ενώ και οι συνθέσεις τους, συμπεριελήφθησαν σε πολλές κινηματογραφικές ταινίες.



3) The Who.



"Who s next"... Ένα από τα πρώτα, πολύ επιτυχημένα, και με μεγάλη διάρκεια "power trios", που έδειξε τον δρόμο στον συνδιασμό μουσικότητα/τεχνική.



4) Rolling Stones.



"Sticky Fingers"...Τα original "κακά παιδιά" της ροκ, ανάμεσα σε αυτούς με τη μεγαλύτερη διάρκεια συνδιασμού ηχογραφήσεων/περιοδιών, με μερικά διαλείματα από το 1961.



5) Led Zeppelin.



"Led Zeppelin IV"...Το εξαιρετικό "Stairway to Heaven", πιστεύεται ότι έχει τον περισσότερο ραδιοφωνικό χρόνο παγκοσμίως από οποιοδήποτε άλλο τραγούδι, έστω κι αν ποτέ δεν εκδόθηκε σαν singlε.



6) Eagles.



"The Greatest Hits"...Ακόμη ένα παράδειγμα συγκροτήματος με διάρκεια. Το άλμπουμ τους "The Greatest Hits", έχει τις περισσότερες πωλήσεις όλων των εποχών.



7) Grateful Dead.



"Anthem of the sun"...Ένα από τα πρώτα "Παιδιά των Λουλουδιών"- Συγκροτήματα του San Francisco, που οι οπαδοί του το ακολουθούν μέχρι και σήμερα, έστω και μετά την διάλυσή του το 1995.



8) Jefferson Airplane / Jefferson Starship.



"While Bathing At Baxter's"...Πρωτοπόροι του Psychedelic Rock, και της κουλτούρας των 60s-70s.



9) The Doors.



"The Doors"...Ανεξάρτητα από την μικρή "ζωή" τους και την ελάχιστη δισκογραφία τους, υπήρξαν ένα από τα πλέον δημοφιλή συγκροτήματα με την μεγαλύτερη επιρροή στις μάζες.



10) Moody Blues.



"Days Of Future Passed"...Με την εξαίρεση μερικών ετών στα μέσα της δεκαετίας του '70, το progressive/psychedelic συγκρότημα, ηχογραφεί και εμφανίζεται από το 1964.



11) Fleetwood Mac



" Rumours"... Ακόμα και μετά από πολλές προσωπικές δισκογραφικές προσπάθειες των μελών του, το άλμπουμ τους του 1977 "Rumours", βρίσκεται και σήμερα μέσα στο top 10 των καλύτερων, παγκοσμίως.



12) AC/DC.



"Back In Black"...Οι πρωτοπόροι του hard rock/heavy metal, έχουν πουλήσει περί τα 100.000.000 άλμπουμ μέχρι σήμερα.



13) Boston.



"Boston"...Όταν το άλμπουμ βγήκε στην αγορά το 1976, ήταν αυτό με το μεγαλύτερο "σκαρφάλωμα" πρωτοεμφανιζόμενου συγκροτήματος στα charts.



14) Cream.



"Wheels Of Fire"... Το συγκρότημα διήρκησε κάτι λιγότερο από 3 χρόνια, αλλά κατώρθωσε να πάρει την θέση του σαν ένα ακόμη από τα πιο δημοφιλή rock's "power trios."



15) Def Leppard.



"Hysteria"...Τα φουτουριστικά παιξίματα και οι φωνητικές αρμονίες, τους κράτησαν ψηλά στις πωλήσεις για πάνω από το τέταρτο του αιώνα.



16) The Byrds.



"The Byrds' Greatest Hits"... Πρωτοπόροι του Folk Rock, με ανάλογη των Beatles δημοσιότητα στα μέσα των 60s.



17) Aerosmith.



"Toys In The Attic"...Με τον "τίτλο" αρχικά σαν μιμητές των Stones, το συγκρότημα κατάφερε στα 30 επόμενα χρόνια, να πραγματοποιήσει πωλήσεις εκατομμυρίων.



18) Santana.



"Abraxas"...Το Latin Rock group, συνδίασε την κυκλοφορία του πρώτου του άλμπουμ, με μία εξαιρετικά επιτυχημένη εμφάνιση στο Φεστιβάλ του Woodstock το 1969.

19) Blood Sweat & Tears.


"Blood Sweat & Tears"... Σαν μια "εικονική" μικρή ορχήστρα, το συγκρότημα έγινε ο "αρχαίγονος λίθος" αυτού του είδους - του "symphony rock" - μουσικής, με πολλά στοιχεία πνευστών και "παιξιμάτων" με ρίζες στα jazz-blues.

20) Van Halen.


"1984"... Δημιούργησαν "σχολή" και επιρρέασαν όσο λίγοι την heavy metal μουσική σκηνή στο τέλος της δεκαετίας των 70s. Το συγκρότημα εξακολουθεί τις εμφανίσεις του ακόμη και μετά από 30+ χρόνια.