Οι δίσκοι που ποτέ δεν ξεχνάμε...!

ΒΑΣΙΛΗΣ ΤΣΙΤΣΑΝΗΣ

«ΤΟ ΞΕΚΙΝΗΜΑ» (COLUMBIA SCXG 94)

Από τις αρχές της δεκαετίας του '60 ο Βασίλης Τσιτσάνης είχε ξεκινήσει μια προσπάθεια «διάσωσης» του προπολεμικού και μεταπολεμικού υλικού του μέσω της σύγχρονης - τότε - τεχνολογίας στον τομέα των ηχογραφήσεων, συνεργαζόμενος με τα κορυφαία ονόματα της εποχής όπως ο Στέλιος Καζαντζίδης, ο Γρηγόρης Μπιθικώτσης, ο Πάνος Γαβαλάς, η Καίτη Γκρέυ, η Πόλυ Πάνου κ.ά.

Το αποτέλεσμα ήταν άκρως επιτυχές, αν αναλογιστούμε ότι πολλά από τα μεγάλα τραγούδια του αξέχαστου συνθέτη έχουν καταγραφεί στη μνήμη μας με αυτές τις εκτελέσεις και όχι με τις πρωτότυπες, που ωστόσο έχουν σαφώς ιστορική και συλλεκτική αξία.


Έτσι, ο Τσιτσάνης στο «έμπα» του '70 συνέχισε τη συγκεκριμένη προσπάθειά του με το δίσκο «Το ξεκίνημα», που περιλαμβάνει δημιουργίες του από τα τέλη της δεκαετίας του '30 μέχρι τις αρχές εκείνης του '50. Στην πρώτη έκδοση του άλμπουμ τις τραγουδά ο ίδιος με τη συνοδεία του Αντώνη Ρεπάνη και της Βούλας Γεωργούτη, ενώ στη δεύτερη (που εξετάζουμε εδώ και κυκλοφόρησε στα μέσα του 1973) υπάρχουν κάποια κομμάτια από την πρώτη, ενώ με τα ίδια playback συμμετέχουν κι άλλοι τραγουδιστές.


Αυτοί είναι ο Στράτος Διονυσίου, ο Μανώλης Μητσιάς και η Πόλυ Πάνου. Οι δύο ...ακριανοί είχαν πάρει μέρος και στις αντίστοιχες προσπάθειες του Τσιτσάνη στη δεκαετία του '60, ενώ ο Μητσιάς συνεργάζεται ουσιαστικά πρώτη φορά με τον συνθέτη, αν και το 1969 είχε τραγουδήσει σε δεύτερη εκτέλεση σε δίσκο 45 στροφών «Το φιλί δεν είναι κρίμα» που υπάρχει και σ' αυτό το δίσκο με ερμηνευτή τον ίδιο τον Τσιτσάνη.

Τα περισσότερα τραγούδια του άλμπουμ ανήκουν στο «κλασικό» ρεπερτόριο του Τρικαλινού δημιουργού και είναι πασίγνωστα: «Όταν συμβεί στα πέριξ», «Ο απόκληρος» («Σαν απόκληρος γυρίζω»), «Μπρος στο ρημαγμένο σπίτι» κ.α. νομίζω ότι δε χρειάζονται ιδιαίτερες συστάσεις. Υπάρχουν όμως και κάποια άλλα που δεν είχαν ανάλογη επιτυχία την εποχή που κυκλοφόρησαν (λ.χ. «Βρήκα τη γυναίκα που γουστάρω», «Μάγισσα της Βαγδάτης»), ωστόσο ακούγοντάς τα στις νέες εκτελέσεις είναι σαν να είχαν γραφτεί το 1973 που κυκλοφόρησε ο δίσκος, μέσα από την ενορχήστρωση του δημιουργού τους.

Οι ερμηνείες είναι εξαιρετικές και ουσιαστικά «ζωντανεύουν» γνωστές και άγνωστες στιγμές του συνθέτη από τα πρώτα χρόνια της καριέρας του. Η χαρακτηριστική φωνή του Τσιτσάνη «συναντά» την ερμηνευτική στιβαρότητα του Διονυσίου και της Πάνου και τη «δροσιά» του Μητσιά, που είχε ήδη καθιερωθεί τότε στο λεγόμενο «έντεχνο» τραγούδι.


Στο εσώφυλλο του άλμπουμ υπάρχουν δύο φωτογραφίες του συνθέτη στο πάλκο εν ώρα εργασίας, καθώς επίσης και σημείωμα της εταιρείας στα ελληνικά και στα αγγλικά που αναφέρεται στο σκοπό έκδοσης του δίσκου. Δεύτερες φωνές κάνουν η Χαρούλα Λαμπράκη, ο Αντώνης Ρεπάνης, η Βούλα Γεωργούτη και η Βούλα Γκίκα.


Τα τραγούδια του δίσκου

1. Όταν συμβεί στα πέριξ (Β. Τσιτσάνης - Χ. Λαμπράκη - Αντ. Ρεπάνης)

2. Βρήκα τη γυναίκα που γουστάρω (Μ. Μητσιάς - Β. Γκίκα)

3. Ο απόκληρος (Β. Τσιτσάνης - Β. Γεωργούτη)

4. Μια Κυριακή σε γνώρισα (Μ. Μητσιάς - Β. Γκίκα)

5. Το ρημαγμένο σπίτι (Στ. Διονυσίου)

6. Μεγάλο πόνο μου’ βαλες (Β. Τσιτσάνης - Αντ. Ρεπάνης)

7. Η φωτιά (Π. Πάνου)

8. Μάγισσα της Βαγδάτης (Μ. Μητσιάς)

9. Κλαμένη ήρθες μια βραδιά (Β. Τσιτσάνης - Β. Γεωργούτη)

10. Όταν πίνεις στην ταβέρνα (Στ. Διονυσίου - Β. Γκίκα)

11. Το φιλί δεν είναι κρίμα (Β. Τσιτσάνης - Αντ. Ρεπάνης - Χ. Λαμπράκη)

12. Μποέμισσα (Μ. Μητσιάς)



ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΚΑΛΔΑΡΑΣ

«ΤΑ ΟΡΘΟΔΟΞΑ» (COLUMBIA 70881)

Η προσωπική μου άποψη είναι ότι πρόκειται για τον κορυφαίο δίσκο της καριέρας του Στράτου Διονυσίου, ασχέτως αν δεν είχε την εμπορική επιτυχία που του έπρεπε στα μέσα του 1978 που κυκλοφόρησε. Πρόκειται για μία εξαιρετική δουλειά από κάθε άποψη, με δώδεκα τραγούδια (το ένα ορχηστρικό) που είναι το ένα καλύτερο από το άλλο!


Ο Απόστολος Καλδάρας εξακολουθεί να βαδίζει στα «βυζαντινά» μονοπάτια που ο ίδιος χάραξε από τις αρχές της δεκαετίας του '70 και φτιάχνει με μοναδική μαεστρία πολύ όμορφες μελωδίες, οι οποίες ταιριάζουν απολύτως στη φωνή του αξέχαστου Στράτου. Αξίζει να σημειωθεί ότι είναι η πρώτη φορά που ο συνθέτης υπογράφει και τους στίχους σε όλα τα κομμάτια του δίσκου (πλην ενός), κάτι που ποτέ στο παρελθόν δεν είχε κάνει σε ολοκληρωμένη δουλειά.


Το πιο γνωστό τραγούδι του άλμπουμ είναι βεβαίως το «Αργά είναι πια αργά», όμως τα καλύτερα είναι αλλού: «Τα άγια χώματα», «Ακριβά πληρώνω», «Διπλή απόψε κλειδαριά», «Κακολόγα με» και το κορυφαίο όλων «Ανάθεμα τα χείλια της». Εκπληκτικά κομμάτια, με έναν Στράτο στις καλύτερες στιγμές του!


Στο οπισθόφυλλο του δίσκου υπάρχει εκτενές σημείωμα του συνθέτη που εξηγεί τους λόγους δημιουργίας του κι ευχαριστεί όσους συνέβαλαν για να γίνει πραγματικότητα, καθώς και φωτογραφία του στο στούντιο με τον Διονυσίου. Χαρακτηριστικό είναι το ότι μόνο σε ένα τραγούδι - «Συγνώμη που αγάπησα εκείνη» - υπάρχει σεκόντο και είμαι σίγουρος (αν και δεν αναγράφεται πουθενά) ότι ακούγεται η φωνή της Χαρούλας Αλεξίου...

Να σημειωθεί ότι το εξαιρετικό ορχηστρικό «Βυζαντινός αέρας» απέκτησε στίχο και φωνή το 1981, όταν ο Καλδάρας του έβαλε λόγια και το ερμήνευσε ο Ηλίας Κλωναρίδης στο δίσκο «Η συνάντηση».

Παραγωγός ήταν ο Νίκος Κιάμος και η ηχογράφηση έγινε στα στούντιο της Columbia με ηχολήπτη τον Γιώργο Κωνσταντόπουλο και βοηθούς τους Γιώργο Τζάννες και Γιάννη Παπαϊωάννου.


Και η τραγική ειρωνεία: Καλδάρας και Διονυσίου έφυγαν αναπάντεχα από τη ζωή την ίδια χρονιά (1990) με διαφορά περίπου ενός μήνα (Απρίλιο ο συνθέτης, Μάιο ο τραγουδιστής)...



Τα τραγούδια του δίσκου

1. Τ' αντρίκειο μάτι

2. Τ' άγια χώματα

3. Ακριβά πληρώνω

4. Του γιου σου κλέψε το σπαθί (στίχοι Λ. Παπαδόπουλου)

5. Διπλή απόψε κλειδαριά

6. Συγνώμη που αγάπησα εκείνη

7. Τα φυλλοκάρδια

8. Αργά είναι πια αργά

9. Ανάθεμα τα χείλια της

10. Κακολόγα με

11. Φιλοσοφία

12. Βυζαντινός αέρας (ορχηστρικό)



ΧΡΗΣΤΟΣ ΝΙΚΟΛΟΠΟΥΛΟΣ - ΛΕΥΤΕΡΗΣ ΧΑΨΙΑΔΗΣ

«ΤΡΑΓΟΥΔΙΑ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΦΙΛΟΥΣ ΜΟΥ» (MINOS MSM 645)

Από τους καλύτερους λαϊκούς δίσκους όχι μόνο της δεκαετίας του '80 αλλά και όλων των εποχών, καθώς πέραν πάσης αμφιβολίας συμμετέχει η «Εθνική Ελλάδος» του τραγουδιού μας με ελάχιστες εξαιρέσεις, καθώς υπήρχαν κι ερμηνευτές που είτε δεν ανήκαν στην τότε MINOS (Μαρινέλλα, Μητροπάνος, Μοσχολιού κ.α.), είτε απείχαν από τα δρώμενα του χώρου (Καζαντζίδης, Γαβαλάς κ.τ.λ.).

Ωστόσο, η προσπάθεια του Χρήστου Νικολόπουλου να συγκεντρώσει την «αφρόκρεμα» από διαφορετικούς χώρους της ελληνικής μουσικής σκηνής σε ένα δίσκο και μάλιστα με καινούργια τραγούδια ήταν απολύτως επιτυχής, αν αναλογιστούμε ότι κυκλοφόρησε τα Χριστούγεννα του 1986 και σε ελάχιστο χρονικό διάστημα πούλησε περισσότερα από 50.000 αντίτυπα κι έγινε χρυσός! Ένα από τα πρώτα είναι σίγουρα αυτό που έχω εγώ, αφού δε νομίζω να καθυστέρησα να το πάρω (σωστότερα: να μου το αγοράσουν...) περισσότερες από μια-δυο μέρες μετά την κυκλοφορία του...


Ουσιαστικά μιλάμε για μια δουλειά συλλεκτικής αξίας, αφού ουδέποτε συνυπήρξαν σε κάτι ανάλογο τόσα πολλά πρωτοκλασάτα ονόματα: Νταλάρας, Αλεξίου, Πάριος, Γαλάνη, Μητσιάς, Βιτάλη, Διαμάντη και οι αξέχαστοι Διονυσίου, Αγγελόπουλος και Θεοδόσης νομίζω ότι δε χρειάζονται το παραμικρό σχόλιο, αφού το έργο και η αξία τους μιλάνε από μόνα τους.


Ίσως το λιγότερο γνωστό να είναι εκείνο της Μαίρης Βάσου (πολύ καλή φωνή, χωρίς όμως σημαντική καριέρα), με την οποία ο Νικολόπουλος είχε συνεργαστεί το 1982 στο δίσκο «Ερωτικοί καημοί» όπου συμμετείχε και ο μακαρίτης Σάκης Τζελέπης και είχε κυκλοφορήσει από την εταιρεία "Salonica", όπου ανήκε στα πρώτα του δισκογραφικά βήματα και ο Πασχάλης Τερζής...


Όσον αφορά τα «Τραγούδια για τους φίλους μου», ο συνθέτης σημειώνει ότι ήταν ιδέα της Άννας Ραγκούση (συζύγου του Γιώργου Νταλάρα) και γράφτηκαν με γνώμονα τη φωνή του κάθε τραγουδιστή. Μάλιστα, είναι η πρώτη φορά που ο Νικολόπουλος «τολμά» να παίξει το ρόλο του ερμηνευτή και με θετικά αποτελέσματα, κάτι που τον οδήγησε στο να το επαναλάβει πολλές φορές στα επόμενα χρόνια μέχρι και τις μέρες μας.

Στο οπισθόφυλλο, εκτός από το σημείωμα του δημιουργού υπάρχουν και φωτογραφίες από το στούντιο καθώς και η αντίστοιχη του εξωφύλλου σε ασπρόμαυρο φόντο. Πάνω σ' αυτή του κάθε τραγουδιστή αναγράφεται το τραγούδι που λέει και ο χώρος στον οποίο βρίσκεται (π.χ. «Μοιάζουμε» Μανώλης Μητσιάς Α1 που σημαίνει το πρώτο τραγούδι της πρώτης πλευράς). Η «φωτογραφική» παρουσία του Γιάννη Πάριου και της Λίτσας Διαμάντη είναι προϊόν φωτομοντάζ, καθώς την ημέρα της κοινής φωτογράφησης δε μπόρεσαν να βρεθούν στο χώρο που έγινε...


Παραγωγός ήταν ο Αχιλλέας Θεοφίλου και η ηχογράφηση έγινε στο στούντιο Polysound με ηχολήπτη τον Γιάννη Σμυρναίο. Όσον αφορά τα τραγούδια, ακούστηκαν κι έγιναν επιτυχίες τουλάχιστον τα μισά από αυτά. Διαβάστε τους τίτλους και θα καταλάβετε...!



Τα τραγούδια του δίσκου

1. Μοιάζουμε (Μ. Μητσιάς)

2. Αν τελείωνε η ζωή (Στ. Διονυσίου)

3. Πώς μπορεί (Ελ. Βιτάλη)

4. Έτσι σ' αγάπησα (Δ. Θεοδόσης)

5. Φοβάμαι (Δ. Γαλάνη)

6. Κάποια, κάπου, κάποτε (Γ. Νταλάρας)

7. Καλύτερα ελεύθερος (Γ. Πάριος)

8. Το διαβολάκι (Χ. Αλεξίου)

9. Τώρα που έφυγες (Λ. Διαμάντη)

10. Οι δρόμοι της ανατολής (Χρ. Νικολόπουλος)

11. Με χρώματα κι αρώματα (Μ. Βάσου)

12. Όταν χορεύεις μάτια μου (Μ. Αγγελόπουλος)


ΣΤΑΥΡΟΣ ΞΑΡΧΑΚΟΣ - ΝΙΚΟΣ ΓΚΑΤΣΟΣ:


«ΝΥΝ ΚΑΙ ΑΕΙ» (COLUMBIA 70146)

Η πτώση της δικτατορίας μετρά μόλις λίγους μήνες την εποχή που εκδίδεται η πρώτη δισκογραφική δουλειά του Σταύρου Ξαρχάκου μετά τη μεταπολίτευση (Δεκέμβριος 1974). Πάνω σε στίχους του Νίκου Γκάτσου (με τον οποίο τον συνδέει ένα λαμπρό μουσικό παρελθόν) γράφει δέκα τραγούδια, έξι εκ των οποίων ερμηνεύει η Βίκυ Μοσχολιού και τέσσερα ο Νίκος Δημητράτος.


Η επιλογή των τραγουδιστών δεν είναι τυχαία, καθώς η Μοσχολιού ουσιαστικά άρχισε την καριέρα της τραγουδώντας Ξαρχάκο («Χάθηκε το φεγγάρι», «Βάλε κι άλλο πιάτο» κ.α.), ενώ ο Δημητράτος είχε κάνει εντύπωση λίγους μήνες νωρίτερα ερμηνεύοντας μοναδικά το «Προσκύνημα» σε στίχους του Ιάκωβου Καμπανέλλη στη μεγάλη θεατρική επιτυχία του θιάσου Καρέζη-Καζάκου «Το μεγάλο μας τσίρκο», όπου τη μουσική είχε γράψει ο Ξαρχάκος.

Η ενορχήστρωση - που ανήκει φυσικά στον ίδιο τον συνθέτη - δίνει έμφαση κυρίως στο πιάνο και στο βιολοντσέλο και κατά δεύτερο λόγο στο σαντούρι, ενώ χρησιμοποιείται και λύρα στο «Εμείς που μείναμε» που κλείνει το δίσκο.

Πρόκειται πραγματικά για δέκα «διαμάντια», ερμηνευμένα μοναδικά από δύο σπουδαίους τραγουδιστές. Η Βίκυ Μοσχολιού θυμίζει ηρωίδα αρχαίας τραγωδίας όταν τραγουδά τα «Νυν και αεί», «Στον κάτω δρόμο» και «Μεγάλη Παρασκευή», ενώ ο Νίκος Δημητράτος ξεχωρίζει για τις στιβαρές ερμηνείες του στα «Δόκανα», «Ο μαύρος ήλιος» και «Ήρθε ο καιρός». Γενικά, πρόκειται για μιαν εξαιρετική δουλειά που ναι μεν μιλά κατά βάση για τα βάσανα και τις κακουχίες του ελληνικού λαού, αλλά συνάμα τονίζει και την αισιοδοξία για το μέλλον, επισημαίνοντας ότι η φυλή μας είναι αθάνατη και θα προχωρά μπροστά όσα κι αν πάθει.

Στο εσώφυλλο του δίσκου υπάρχουν οι στίχοι των τραγουδιών και φωτογραφίες των συντελεστών, ενώ το θέμα του εξωφύλλου (ένα στεφάνι από λουλούδια) έχει ζωγραφίσει ο σπουδαίος Γιάννης Μόραλης. Την παραγωγή έκανε ο Γιώργος Μακράκης, ενώ η ηχογράφηση έγινε στα στούντιο της «Κολούμπια» με ηχολήπτη τον Γιώργο Κωνσταντόπουλο (αδελφό της τραγουδίστριας Νάντιας Κωνσταντοπούλου) και βοηθό τον Γιάννη Παπαϊωάννου.


Τα τραγούδια του δίσκου



1. Νυν και αεί (Β. Μοσχολιού)

2. Στον κάτω δρόμο (Β. Μοσχολιού)

3. Τα δόκανα (Ν. Δημητράτος)

4. Μεγάλη Παρασκευή (Β. Μοσχολιού)

5. Ήρθε ο καιρός (Ν. Δημητράτος)

6. Ο μαύρος ήλιος (Ν. Δημητράτος)

7. Η λιόστρα (Β. Μοσχολιού)

8. Ο δράκος (Ν. Δημητράτος)

9. Ανώνυμον (Β. Μοσχολιού)

10. Εμείς που μείναμε (Β. Μοσχολιού)



ΔΗΜΟΣ ΜΟΥΤΣΗΣ:

«ΤΕΤΡΑΛΟΓΙΑ» (COLUMBIA 70189)

Η μελοποίηση κορυφαίων Ελλήνων ποιητών βρίσκεται στο αποκορύφωμά της ενάμισι χρόνο μετά τη μεταπολίτευση, όταν ο Δήμος Μούτσης προς το τέλος του 1975 επιχειρεί να «ντύσει» μουσικά δέκα ποιήματα τεσσάρων σημαντικών δημιουργών. Ο Κωνσταντίνος Καβάφης, ο Γιώργος Σεφέρης, ο Κώστας Καρυωτάκης και ο Γιάννης Ρίτσος συνυπάρχουν μοναδικά μέσα από τις μελωδίες του σπουδαίου συνθέτη, ο οποίος με το έργο του αυτό ανοίγει ένα νέο δρόμο στην ελληνική μουσική.

Τα τραγούδια μοιράζονται ο Μανώλης Μητσιάς (που ο Μούτσης καθιέρωσε έξι χρόνια νωρίτερα με την «Ελευσίνα»), ο αείμνηστος Χρήστος Λεττονός και η Άλκηστη Αττικιουζέλ, που κάνει το δισκογραφικό της ντεμπούτο και μετονομάζεται σε ...Πρωτοψάλτη από τον ίδιο τον συνθέτη!

Οι δύο πλευρές του δίσκου βινυλίου «ανοίγουν» με το ίδιο μουσικό θέμα, που θυμίζει κάτι μεταξύ στρατιωτικής παρέλασης (με τα πνευστά που κυριαρχούν) και ξεφαντώματος καρναβαλιστών (με τις φωνές που ακούγονται). Από εκεί και πέρα, ο Μητσιάς αποδίδει μοναδικά τα «Κι αν ο αγέρας φυσά» και «Πες της το μ' ένα γιουκαλίλι», η Πρωτοψάλτη φανερώνει από την πρώτη στιγμή το αστείρευτο ταλέντο της ερμηνεύοντας τα «Η πόλις», «Είναι παλιό το λιμάνι» και «Μετά την ήττα», ενώ ο Λεττονός πραγματικά συγκλονίζει με τη θεατρική του ερμηνεία στα «Πρέβεζα» και «Ιδανικοί αυτόχειρες».

Αξίζει να σημειωθεί ότι ο «Θρήνος για τον Άδωνι» είναι ποίημα του Σίδνεϋ Κιζ μεταφρασμένο από τον Γιώργο Σεφέρη, ενώ τρία από τα ποιήματα του δίσκου μελοποιήθηκαν αργότερα και από άλλους συνθέτες: «Κι αν ο αγέρας φυσά» (μουσική Ηλίας Ανδριόπουλος στο δίσκο «Κύκλος Σεφέρη», ερμηνεία Νίκος Ξυλούρης -1976), «Ιδανικοί αυτόχειρες» (μουσική Λουκάς Θάνος στο δίσκο «Σάλπισμα», ερμηνεία Νίκος Ξυλούρης -1978) και «Πρέβεζα» (μουσική Γιάννης Γλέζος στο δίσκο «Φοβάμαι», ερμηνεία Βασίλης Παπακωνσταντίνου -1982).

Ο δίσκος ηχογραφήθηκε στα στούντιο της «Κολούμπια» με ηχολήπτη τον Γιώργο Κωνσταντόπουλο και βοηθούς τον Γιάννη Παπαϊωάννου και τον Γιώργο Τζάννες. Παραγωγός ήταν ο Γιώργος Μακράκης.

Τα τραγούδια του δίσκου



1. Θέμα (ορχηστρικό)

2. Η πόλις (Άλκ. Πρωτοψάλτη-Χρ. Λεττονός- χορωδία)

(Κ. Καβάφη)

3. Κι αν ο αγέρας φυσά (Μ. Μητσιάς)

(Γ. Σεφέρη)

4. Η Πρέβεζα (Χρ. Λεττονός)

(Κ. Καρυωτάκη)

5. Είναι παλιό το λιμάνι (Άλκ. Πρωτοψάλτη-Χρ. Λεττονός-χορωδία)

(Γ. Σεφέρη)

6. Ιδανικοί αυτόχειρες (Χρ. Λεττονός)

(Κ. Καρυωτάκη)

7. Απολείπειν ο Θεός Αντώνιον (Άλκ. Πρωτοψάλτη)

(Κ. Καβάφη)

8. Πες της το μ’ ένα γιουκαλίλι (Μ. Μητσιάς)

(Γ. Σεφέρη)

9. Θάλασσα του πρωϊού (Χρ. Λεττονός-χορωδία)

10. Μετά την ήττα (Άλκ. Πρωτοψάλτη)

(Γ. Ρίτσου)

11. Θρήνος για τον Άδωνι (Μ. Μητσιάς)

(Σίδνεϊ Κιζ -μετάφραση Γ. Σεφέρη)


ΑΚΗΣ ΠΑΝΟΥ:

«ΜΑΘΗΜΑ ΠΡΩΤΟΝ» (SONORA-DAVID 101)

Ο δίσκος αυτός ίσως είναι ο λιγότερος γνωστός απ' όσους έκανε ο Άκης Πάνου, ωστόσο περιέχει πολύ καλές στιγμές που αξίζει να επισημάνουμε. Κυκλοφόρησε το 1976 και περιέχει δώδεκα τραγούδια, οκτώ εκ των οποίων είναι του Πάνου και τέσσερα άλλων συνθετών που παρουσιάζονται σε δεύτερη εκτέλεση. Ο ίδιος ο Άκης Πάνου έχει επιμεληθεί την ενορχήστρωση, τη διεύθυνση ορχήστρας, αλλά και την παραγωγή του δίσκου, ενώ τα τραγούδια μοιράζονται οι Χρηστάκης, Μανόλης Τοπάλης και Θόδωρος Κάτσαρης.


Η μεγάλη έκπληξη έχει να κάνει με το πασίγνωστο «Αχ βρε παλιομισοφόρια» του Μάνου Χατζιδάκι σε στίχους Αλέκου Σακελλάριου, που τραγούδησε ο Βασίλης Αυλωνίτης στην ταινία «Λατέρνα, φτώχεια και γαρύφαλλο» το 1957 και σχεδόν παράλληλα ηχογράφησε ο Γρηγόρης Μπιθικώτσης. Εδώ το ακούμε από τον Χρηστάκη με αλλαγμένη την εισαγωγή κι ελαφρά παραλλαγμένους τους στίχους σ' ένα-δυο σημεία, ωστόσο το αποτέλεσμα είναι εξαιρετικό.

Από εκεί και πέρα, υπάρχουν τρεις μεγάλες και διαχρονικές επιτυχίες του Χρηστάκη σε δεύτερη εκτέλεση από τον ίδιο: «Να χαρείς τα μάτια σου καλέ», «Το πουλί» (η περίφημη «κανάρα») και «Παίζουν τα μπαγλαμαδάκια».

Όσον αφορά τα τραγούδια του Άκη Πάνου, παρουσιάζουν μιαν ιδιομορφία σε σχέση με το ύφος που έχουμε συνηθίσει από αυτόν. Μουσικά κινούνται στο γνωστό επίπεδο με τις «δύσκολες» εισαγωγές όπου κυριαρχεί το μπουζούκι, όμως η διαφορά έγκειται στους στίχους. Εδώ, ο Πάνου φανερώνει τον «σκωπτικό» του χαρακτήρα γράφοντας τραγούδια που θα τολμούσαμε να χαρακτηρίσουμε χιουμοριστικά. Διαβάστε κάποια αποσπάσματα για του λόγου το αληθές:

«Ήθελα γιατρέ μου ναρθείς να με κοιτάξεις

ναρθείς να με κοιτάξεις απ' όλους πιο καλά

εδώ και λίγες μέρες με πιάνει ένας βήχας

με πιάνει το κεφάλι, με πιάνει και η κοιλιά»!


Κι επίσης:


«Δε σ’ αφήνω να τον πιάσεις και να μου τονε χαλάσεις

θα τον παίζω μοναχός μου να περνάει ο καιρός μου»!


Εν συνεχεία, θα σταθούμε στο «Κλε» που είναι ο προάγγελος για τα «Χαροκόπου 1942-1953 (Εφτά νομά)» και «Αδιόρθω-Αναρχί» που περιέχονται στο δίσκο «Θέλω να τα πω» με τον Γιώργο Νταλάρα (1982). Πρόκειται για το πρώτο «μισόλογο» τραγούδι του Άκη Πάνου, το οποίο είναι και το μοναδικό του δίσκου που μας θυμίζει το γνωστό ύφος του συνθέτη.

Εξάλλου, το «εναρκτήριο» κομμάτι με τον τίτλο «Αν ήτανε κυρία» είναι ένα παλαιότερο τραγούδι του Πάνου που ερμήνευσε σε πρώτη εκτέλεση το 1970 ο Στράτος Δioνυσιου......

Τα τραγούδια του δίσκου


1. Αν ήτανε κυρία (Χρηστάκης)

2. Πού να βρεις Θανάση (Χρηστάκης)

3. Ο γιατρός (Χρηστάκης και χορωδία)

4. Ήτανε λέει (Μ. Τοπάλης)

5. Αχ βρε παλιομισοφόρια (Χρηστάκης)

(Μ. Χατζιδάκι-Αλ. Σακελλάριου)

6. Μπουμ (Θ. Κάτσαρης)

7. Να χαρείς τα μάτια σου καλέ (Χρηστάκης)

(Σ. Ζαφειρίου-Ι. Γαβαλά)

8. Ο παίχτης (Χρηστάκης)

9. Κλε (Θ. Κάτσαρης)

10. Το πουλί (Χρηστάκης)

(Ζ. Ιακωβίδη-Μ. Γαβριηλίδη)

11. Είδα στον ύπνο μου (Μ. Τοπάλης)

12. Παίζουν τα μπαγλαμαδάκια (Χρηστάκης)

(Γ. Ροβερτάκη)



«ΝΙΑΤΑ» (MINOS MSM 212)


Πρόκειται για ένα δίσκο που κυκλοφόρησε το 1974 και περιλαμβάνει 12 τραγούδια νέων δημιουργών, τα οποία επιλέχθηκαν έπειτα από διαγωνισμό που οργάνωσε η εταιρεία σε συνεργασία με το περιοδικό «Επίκαιρα». Μέσα από αυτόν, βγήκαν στην επιφάνεια συνθέτες που έκαναν ή ακόμη κάνουν σημαντική καριέρα, όπως ο Αντώνης Βαρδής, ο Θωμάς Μπακαλάκος και ο Νίκος Τάτσης, ενώ τα τραγούδια ερμήνευσαν ορισμένοι από τους γνωστότερους τραγουδιστές που διέθετε τότε η MINOS (Πάριος, Νταλάρας, Αλεξίου, Διαμάντη κ.α.)!


Παράλληλα, καταξιωμένοι μουσικοσυνθέτες κλήθηκαν να γράψουν μουσική πάνω στους στίχους νέων ανθρώπων, από τους οποίους όμως κανένας δε μπόρεσε στα κατοπινά χρόνια να σταθεί στο ελληνικό τραγούδι. Την ενορχήστρωση και τη διεύθυνση ορχήστρας έχει επιμεληθεί ο Νίκος Λαβράνος.


Το μεγάλο «σουξέ» δεν υπάρχει στον συγκεκριμένο δίσκο, ωστόσο αυτός σαφώς αποτελεί συλλεκτικό κομμάτι για όσους ψάχνουν τραγούδια αγαπημένων τους ερμηνευτών που δε συμπεριλήφθηκαν ποτέ σε προσωπικά τους άλμπουμ ή συλλογές (εξαίρεση τα δύο του Νταλάρα και του Λοΐζου).


Και κάτι αξιοσημείωτο: Είναι η μοναδική φορά που συνυπάρχουν στον ίδιο δίσκο ο Γιώργος Νταλάρας με τον Σταύρο Κουγιουμτζή χωρίς να συνεργάζονται!



Τα τραγούδια του δίσκου



1. Ο κόκορας (Ν. Αντωνιάδης)

(Μ. Λοΐζου-Ν. Τσιπουρλιάνου)



2. Ένα γιασεμάκι (Γ. Πάριος)

(Στ. Κουγιουμτζή-Ι. Ευαγγελινίδη)



3. Άννα (Δάκης)

(Π. Τσαπάρα)



4. Πόσο πολύ σ' αγάπησα (Γ. Νταλάρας)

(Αντ. Βαρδή-Κ. Νεστορίδη)



5. Ηλεκτρική Μαρία (Ν. Αντωνιάδης)

(Μ. Λοΐζου-Θ. Βερύκιου)



6. Παίζει σαντούρι κρητικό (Κ. Σμοκοβίτης)

(Αχ. Καμιναρά-Χρ. Χριστοδουλίδη)



7. Σαραντάπηχος (Γ. Νταλάρας-Χ. Αλεξίου)

(Ν. Τάτση-Κ. Παπαγεωργίου)



8. Καφενόβιοι συμπολίτες (Μ. Κωχ)

(Διον. Σκάλου)



9. Νύχτα και φως αγάπες μας (Λ. Διαμάντη)

(Απ. Καλδάρα-Β. Κατμερίδη)



10. Γελαδοπάζαρο (Θ. Μπακαλάκος)

(Θ. Μπακαλάκου)



11. Μη φοβάσαι γερο-μάγκα (Κ. Σμοκοβίτης)

(Απ. Καλδάρα-Π. Χρυσομαλλίδη)



12. Με ποια τραγούδια (Γ. Πάριος)

(Στ. Κουγιουμτζή-Γ. Κυρανόπουλου)

ΣΤΑΜΑΤΗΣ ΚΡΑΟΥΝΑΚΗΣ-ΛΙΝΑ ΝΙΚΟΛΑΚΟΠΟΥΛΟΥ:

«ΣΑΡΙΜΠΙΝΤΑΜ...ΘΑ ΠΕΙ ΤΡΕΛΑΙΝΟΜΑΙ» (POLYDOR 2421170)

Ο δίσκος αυτός που κυκλοφόρησε το 1982 με ερμηνεύτρια τη Χριστιάνα αποτελεί την πρώτη ολοκληρωμένη δουλειά ενός «διδύμου» που έγραψε τη δική του ξεχωριστή ιστορία στα ελληνικά μουσικά δρώμενα. Ο Κραουνάκης ένα χρόνο νωρίτερα είχε καταθέσει τα διαπιστευτήριά του με τα «Σκουριασμένα χείλια», ενώ η Νικολακοπούλου την ίδια περίοδο έκανε την παρθενική της εμφάνιση υπογράφοντας τους στίχους σε τρία τραγούδια στο δίσκο της Δήμητρας Γαλάνη «Καλά είναι κι έτσι». Από την πρώτη στιγμή φάνηκε ότι και οι δύο έφερναν κάτι καινούργιο στη μελωδία και στο στίχο, γεγονός που επιβεβαιώθηκε στα κατοπινά χρόνια με τον καλύτερο τρόπο.

Στο «Σαριμπιντάμ» η Χριστιάνα παρουσιάζει ένα πρόσωπο εντελώς διαφορετικό σε σχέση με τα όσα είχε κάνει στη μέχρι τότε καριέρα της. Προσαρμόζεται πλήρως στο ύφος και στο στυλ των κομματιών και στιγμές - στιγμές δείχνει ότι δεν τραγουδά απλώς, αλλά παίζει ένα θεατρικό ρόλο! Οι ερμηνείες της είναι εξαιρετικές κι «αγγίζουν» το κοινό, αφού αρκετά τραγούδια ακούγονται και γίνονται γνωστά.

Και μια και μιλάμε για τη Χριστιάνα, αξίζει ν’ αναφέρω ότι είναι αδελφή της Βασιλικής Λαβίνα και ξαδέλφη της Ελένης Βιτάλη και πρόκειται για μία από τις καλύτερες φωνές που είχε ποτέ το ελληνικό τραγούδι. Είναι πραγματικά κρίμα που εδώ και αρκετά χρόνια έχει αποσυρθεί, αφού πιστεύω ότι ακόμη είχε πολλά να προσφέρει.

Τα τραγούδια του δίσκου



1. Το καλοκαίρι θα 'ρθει

2. Σαριμπιντάμ

3. Να μη μπορώ να σ' αγαπήσω

4. Το κορμί σου παραδόθηκε

5. Δέκα και

6. Ότι βάλω στο νου μου

7. Πόσα χρόνια ακόμα

8. Η νύχτα θέλει

9. Κάθε βράδυ που θα φεύγεις

10. Μες στη ζωή σου θα μπω

11. Περασμένη ώρα

12. Το αίνιγμα



ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΡΙΟΣ:

«ΤΑ ΝΗΣΙΩΤΙΚΑ» (MINOS MSM 430-431)

Οτι κι αν πει, ότι κι αν γράψει κανείς γι’ αυτό το διπλό δίσκο του Γιάννη Πάριου που κυκλοφόρησε τον Μάρτιο του 1982 θα είναι λίγο. Και μόνο το γεγονός ότι μέχρι και σήμερα κατέχει το ρεκόρ πωλήσεων στην ιστορία της ελληνικής δισκογραφίας τα λέει όλα. Την εποχή που βγήκε, πούλησε 800.000 αντίτυπα (!) και στα χρόνια που μεσολάβησαν θα πρέπει να έχει ξεπεράσει το 1.500.000!!! Δε θα ξεχάσω ότι το καλοκαίρι εκείνης της χρονιάς, όπου κι αν πηγαίναμε ανά την Ελλάδα παντού ακούγαμε «τα νησιώτικα». Αυτός ο δίσκος στάθηκε αφορμή ν' ακούσω για πρώτη φορά στη ζωή μου τον συγκεκριμένο τραγουδιστή και να μπει για πάντα στην καρδιά μου.

Τότε ήμουν πέντε ετών και σε ολόκληρο το ταξίδι που κάναμε γυρίζοντας τη Θράκη, στο κασετόφωνο του αυτοκινήτου δεν ακούγαμε τίποτε άλλο παρά μόνο το «Ντάρι, ντάρι», το «Θα πάρω μια ψαρόβαρκα» και όλα τα υπόλοιπα «διαμάντια» της νησιώτικης μουσικής. Από τότε μέχρι και σήμερα, ο δίσκος αυτός δε σταμάτησε ποτέ ν’ ακούγεται στο σπίτι και κάθε φορά είναι σαν να είναι η πρώτη...!


Την εποχή εκείνη, ο Γιάννης Πάριος είναι ήδη ένας καθιερωμένος τραγουδιστής και οι δίσκοι του σημειώνουν τεράστιες πωλήσεις. Μη ξεχνάμε ότι τότε το όριο για τον χρυσό ήταν οι 50.000 και για τον πλατινένιο οι 100.000, ωστόσο ο σπουδαίος ερμηνευτής καταφέρνει και ξεπερνά με ευκολία αυτούς τους αριθμούς. Παρόλα αυτά, αποφασίζει να ηχογραφήσει «τα τραγούδια της κούνιας του» όπως ο ίδιος τα αποκαλεί στο οπισθόφυλλο του δίσκου πέρα από κάθε εμπορική λογική, μόνο και μόνο για να κάνει το κέφι του και να τιμήσει την καταγωγή του. Ο ίδιος σε συνέντευξή του αρκετά χρόνια μετά, αναφέρει ότι οι άνθρωποι της εταιρείας δεν ήταν και τόσο ενθουσιασμένοι με την επιλογή του και του είπαν χαρακτηριστικά ότι αν πουλήσει 50.000 κομμάτια θα είναι επιτυχία. Ούτε κι εκείνοι δε μπορούσαν να φανταστούν τι θα επακολουθούσε...



Η ερμηνεία του Πάριου και στα 24 τραγούδια είναι εξαιρετική. Σε κάθε φράση, σε κάθε λέξη καταθέτει κι ένα κομμάτι από τη νησιώτικη ψυχή του. Η ορχήστρα αποτελείται από σπουδαίους σολίστες της παραδοσιακής μουσικής, καθώς βιολί παίζει ο Γιώργος Κονιτόπουλος, λαούτο ο Βαγγέλης Κονιτόπουλος, σαντούρι ο Τάκης Σούκας, κόντρα μπάσο ο Νίκος Τσεσμελής και κιθάρα ο Γιώργος Ευστρατιάδης. Στις δεύτερες φωνές η Χάρις Αλεξίου, η Αγγελική Κονιτοπούλου και η Στέλλα Κλουβάτου.


Η παραγωγή του δίσκου ανήκει στον Αχιλλέα Θεοφίλου και η ηχογράφηση έγινε στα στούντιο της «Κολούμπια» με ηχολήπτες τον Στέλιο Γιαννακόπουλο και τον Τάκη Φιλιππίδη. Στο εσώφυλλο υπάρχουν οι στίχοι των τραγουδιών και στο οπισθόφυλλο σημείωμα του Γιάννη Πάριου που αφιερώνει το δίσκο στους γονείς του, αλλά και του Λευτέρη Παπαδόπουλου που επικροτεί την απόφαση του τραγουδιστή να ερμηνεύσει «τούτα τα τραγούδια, τα αειπάρθενα», όπως επισημαίνει!


Τα τραγούδια του δίσκου


1. Περβολαριά

2. Θάλασσα

3. Καλέ συ Παναγιά μου

4. Παραπονιάρικό μου

5. Σάλα-σάλα

6. Πατινάδα (Τα μάτια σου τα όμορφα)

7. Ντάρι-ντάρι

8. Ποιος μωρό μου ποιος

9. Βεγγέρα

10. Ωραία που 'ναι την αυγή

11. Από την πόρτα σου περνώ

12. Του γάμου

13. Παναγιά μου ένα παιδί

14. Μάουκας (Θα πάρω μια ψαρόβαρκα)

15. Ο μηχανικός

16. Στην Πάρο και στη Νάξο

17. Κατεργάρα αγάπη

18. Ο δεντρολίβανος

19. Έρι-έρι

20. Σωθήκανε τα γιατρικά

21. Ο μυλωνάς

22. Κοτσάκια (Να σ' αγαπώ ήντα 'θελα)

23. Ικαριώτικο

24. Γυαλίτισσα (Αμοργιανό)



ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΑΤΣΑΡΟΣ - ΠΥΘΑΓΟΡΑΣ:


«ΜΙΚΡΕΣ ΩΡΕΣ» (COLUMBIA SCXG 86)

Αυτός ο συλλεκτικός και δυσεύρετος πλέον δίσκος κυκλοφόρησε το 1972, με συντελεστές ένα συνθέτη κι ένα στιχουργό που ήδη εκείνη την εποχή θεωρούνταν ως «το δίδυμο της επιτυχίας». Και όχι άδικα βεβαίως, καθώς είχαν βάλει την υπογραφή τους σε τραγούδια που ακούγονται μέχρι και τις μέρες μας και είναι πασίγνωστα, όπως «Κάθε λιμάνι και καημός», «Κυρα-Γιώργαινα», «Ο Σταμούλης ο λοχίας», «Δεν υπάρχει ευτυχία», «Αποκλείεται» και πολλά άλλα.


Στον συγκεκριμένο δίσκο εμπιστεύονται το έργο τους σε δύο πολύ μεγάλα ονόματα του ελληνικού τραγουδιού, τον Γρηγόρη Μπιθικώτση (η μοναδική του συνεργασία με τον Κατσαρό) και τον Σταμάτη Κόκοτα που στη συγκεκριμένη περίοδο μεσουρανούν στα νυχτερινά κέντρα και στη δισκογραφία και οι επιτυχίες τους διαδέχονται η μία την άλλη.


Ο πρώτος εκπροσωπεί την «κλασική» εποχή του έντεχνου λαϊκού τραγουδιού, όντας ο κατ' εξοχήν ερμηνευτής των μεγάλων έργων κυρίως του Μίκη Θεοδωράκη και παράλληλα ή αργότερα του Μάνου Χατζιδάκι, του Σταύρου Ξαρχάκου και άλλων σπουδαίων συνθετών. Ο δεύτερος αντιπροσωπεύει τη μόδα της εποχής με τα μακριά μαλλιά, τις περίφημες φαβορίτες και τα υψηλά κασέ, αλλά και τη νέα γενιά τραγουδιστών που πάνω τους επένδυσαν τα μεγαλύτερα ονόματα της ελληνικής μουσικής, ποντάροντας στην εξαιρετική φωνή και την προσωπικότητά τους.


Δύο τραγούδια ερμηνεύει στο δίσκο και η ανερχόμενη Αφροδίτη Μάνου (Αγλαΐα Δημητριάδου το πραγματικό της όνομα!) που ένα χρόνο νωρίτερα είχε γίνει γνωστή τραγουδώντας το πασίγνωστο και πανέμορφο «Σαν με κοιτάς» μαζί με τον Γιάννη Φέρτη και μόνη της το «Ένα καλοκαίρι» για τις ανάγκες της ταινίας «Εκείνο το καλοκαίρι», τη μουσική της οποίας είχε γράψει ο Γιάννης Σπανός κερδίζοντας το σχετικό βραβείο στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Θεσσαλονίκης.


Η επιτυχία του συγκεκριμένου δίσκου είναι το «Έσβησε το κερί Μαρία» που τραγούδησε ο Γρηγόρης Μπιθικώτσης, ενώ πολύ καλή στιγμή είναι το ζεϊμπέκικο «Τα ναυάγια της ζωής» με ερμηνευτή τον ίδιο. Κάποια από τα τραγούδια με τον Μπιθικώτση συμπεριλήφθηκαν πρόσφατα σε συλλογές από 45άρια του μεγάλου ερμηνευτή, ενώ τα υπόλοιπα βρίσκονται μόνο σε αυτό το δίσκο.



Τα τραγούδια του δίσκου



1. Έσβησε το κερί Μαρία (Γρ. Μπιθικώτσης)

2. Θυμήσου και μένα (Στ. Κόκοτας)

3. Δεκανέα-δεκανέα (Γρ. Μπιθικώτσης)

4. Γιατί ανοίξαμε πανιά (Αφ. Μάνου)

5. Τα ναυάγια της ζωής (Γρ. Μπιθικώτσης)

6. Το συμφέρον σου (Στ. Κόκοτας)

7. Μακρυγιάννης-Παλαμάς (Γρ. Μπιθικώτσης)

8. Πότε θα φανεί (Γρ. Μπιθικώτσης και χορωδία)

9. Την ξέχασα (Στ. Κόκοτας)

10. Τα μάθατε τα νέα (Γρ. Μπιθικώτσης-Β. Γκίκα)

11. Τελευταία ζωή (Στ. Κόκοτας)

12. Καρδιά μου ανέστη (Αφ. Μάνου)


«ΕΛΠΙΔΑ - ΔΑΚΗΣ ΣΤΟΥ ΚΩΣΤΑ ΧΑΤΖΗ»:

(PHILIPS 6641628)

Τριπλός δίσκος ηχογραφημένος ζωντανά στο επί χρόνια «στέκι» του Κώστα Χατζή, τη μπουάτ «Σκορπιός» στην Πλάκα στις 15 Μαρτίου 1977. Αρχικά είχε κυκλοφορήσει σε τρεις «μονούς» δίσκους κι εν συνεχεία βγήκε σε ολοκληρωμένη έκδοση!

Η όλη ατμόσφαιρα κινείται στο γνωστό κι αγαπημένο στυλ του σπουδαίου συνθέτη κι ερμηνευτή, στο οποίο προσαρμόζονται πλήρως η Ελπίδα και ο Δάκης που προέρχονται από ένα άλλο είδος τραγουδιού. Ο δίσκος περιλαμβάνει υπέροχα κομμάτια (όλα σε μουσική Χατζή) που μιλούν για τα προβλήματα της κοινωνίας, την αναλγησία και την αδιαφορία του κόσμου για τις «περιθωριακές» ομάδες, τον πόλεμο και την ειρήνη, τον έρωτα και την εγκατάλειψη. Κι όλα αυτά, με τον κόσμο να συμμετέχει στα δρώμενα και ν' αποθεώνει συχνά-πυκνά την τριάδα των τραγουδιστών σ' ένα κλίμα γιορτής, αλλά και περισυλλογής.


Οι έξι πλευρές των δίσκων είναι μοιρασμένες: Στον πρώτο από τη μια τραγουδά ο Κώστας Χατζής κι από την άλλη ο Δάκης, στον δεύτερο αντιστοίχως η Ελπίδα και ο Χατζής και στον τρίτο οι τρεις τους. Οι ερμηνείες είναι εξαιρετικές και δεν έχουν να ζηλέψουν σε τίποτε τις αντίστοιχες του εκπληκτικού «Ρεσιτάλ» που κυκλοφόρησε ένα χρόνο νωρίτερα με «παρτενέρ» του Χατζή τη Μαρινέλλα. Σας προτείνω ανεπιφύλακτα να ψάξετε να τον βρείτε και να τον αγοράσετε, γιατί πραγματικά αξίζει τον κόπο.


Την παραγωγή έκανε ο Φίλιππος Παπαθεοδώρου (άλλοτε μέλος του «Τρίο Καντσόνε»), ενώ την ενορχήστρωση και τη διεύθυνση ορχήστρας των δύο από τους τρεις δίσκους επιμελήθηκε ο Κώστας Κλάββας.


Και κάτι τελευταίο: Τρία από τα τραγούδια του δίσκου («Είναι απλό», «Η γαλαρία», «Αντίο») συμπεριέλαβε την ίδια χρονιά (1977) η Μαρινέλλα στο δίσκο της «Μαρινέλλα-Αθηναίοι», ενώ επίσης την ίδια χρονιά το «Μου 'πες σ' αγαπώ» σε στίχους Σώτιας Τσώτου τραγούδησε ο Γιάννης Πουλόπουλος στο δίσκο του «Αγάπα με», αλλά σε μουσική του Γιώργου Κριμιζάκη.



Τα τραγούδια του δίσκου



(Τραγουδά ο Κώστας Χατζής)



1. Σε ανάμνηση (Σ. Τσώτου)

2. Μια καλημέρα-μια καλησπέρα (Σ. Τσώτου)

3. Κι’ ήρθε η στιγμή (Σ. Τσώτου)

4. Θυμάμαι (Σ. Τσώτου)

5. Ο προφήτης (Σ. Τσώτου)

6. Πέρασε και τούτη η μέρα (Σ. Καμπάνης)

7. Τραγούδησέ μου πάλι απόψε (Μ. Θειόπουλος)

8. Μα δεν πειράζει (Μ. Θειόπουλος)

9. Πάλιωσε η πόλις (Μ. Θειόπουλος)

10. Είναι απλό (Μ. Θειόπουλος)



(Τραγουδά ο Δάκης)



1. Κάθε που θα σουρουπώσει (Μ. Θειόπουλος)

2. Σάββατο στην Ιεριχώ (Σ. Τσώτου)

3. Το γράμμα (Σ. Τσώτου)

4. Ο χαρταετός (Σ. Τσώτου)

5. Η γαλαρία (Σ. Τσώτου)

6. Χαράζαμε (Μ. Κουφιανάκης)

7. Το όνειρο μιας Κυριακής (Σ. Τσώτου)

8. Γήπεδο είναι η ζωή (Μ. Κουφιανάκης)



(Τραγουδά η Ελπίδα)


1. Μικρή ζωή (Σ. Τσώτου)

2. Τι είναι η αγάπη με ρωτάς (Η. Λυμπερόπουλος)

3. Και με ρωτάς (Σ. Τσώτου)

4. Έλεγα πάντα (Η. Λυμπερόπουλος)

5. Αντίο (Σ. Τσώτου)

6. Απαλός σαν εφήμερο σύννεφο (Σ. Τσώτου)

7. Μου είπες «σ’ αγαπώ» (Σ. Τσώτου)



(Τραγουδά ο Κώστας Χατζής-Στίχοι: Σώτια Τσώτου)



1. Και επί γης ειρήνη

2. Στρατιώτη γύρνα πίσω

3. Εμείς κι η ιστορία

4. Εγώ λατρεύω την ειρήνη

5. Η γη ακόμα ζει

6. S.O.S.



(Τραγουδούν ο Δάκης, η Ελπίδα και ο Κώστας Χατζής)



1. Πες πως ήμουνα λουλούδι του ουρανού (Ο. Γιόρντης)

2. Το βράδυ που χωρίσαμε (Τ. Τσιρμπίνος)

3. Χρόνια περιμένω (Προσμονή) (Τ. Τσιρμπίνος)

4. Σαν μάνα σε μεγάλωσα (Σ. Καμπάνης)

5. Ήρθες αγάπη (Σ. Τσώτου)

6. Το σ’ αγαπώ είναι μια λέξη (Μ. Κουφιανάκης)

7. Η κυρία με το σκυλάκι (Μ. Κουφιανάκης)

8. Ο Γιάννης (Η. Λυμπερόπουλος)

9. Λεφτά ποτέ μην αποκτήσω (Μ. Κουφιανάκης)

10. Στην πολιτεία (Μ. Κουφιανάκης)

11. Δεν συνεχίζω (Σ. Τσώτου)

12. Στην πολιτεία (Μ. Κουφιανάκης)



ΗΛΙΑΣ ΑΝΔΡΙΟΠΟΥΛΟΣ-ΜΙΧΑΛΗΣ ΜΠΟΥΡΜΠΟΥΛΗΣ:

«ΛΑΪΚΑ ΠΡΟΑΣΤΙΑ» (LYRA 3748)

Ο σπουδαίος αυτός δίσκος που κυκλοφόρησε τον Ιούνιο του 1980 με ερμηνεύτρια τη Σωτηρία Μπέλλου, έχει τη δική του ιστορία. Σε πρώτη φάση, τα τραγούδια επρόκειτο να ερμηνεύσει η Βίκυ Μοσχολιού η οποία μάλιστα είχε τραγουδήσει κάποια από αυτά σε μια συναυλία του Ηλία Ανδριόπουλου το καλοκαίρι του 1979. Στην ίδια συναυλία πήρε μέρος και η Μπέλλου τραγουδώντας ορισμένα ρεμπέτικα κι ακούγοντάς την, ο συνθέτης έκρινε πως έπρεπε τελικά να τα πει εκείνη!

Αρχικά, ο αείμνηστος Αλέκος Πατσιφάς (ιδρυτής και διευθυντής της "LYRA") ήταν αντίθετος με αυτή την επιλογή, καθώς πίστευε ότι η μεγάλη ρεμπέτισσα θα βρισκόταν «έξω από τα νερά της» και ο κόσμος δεν θα αγόραζε ένα δίσκο της με ουσιαστικά «έντεχνα» κομμάτια. Εν τέλει πείστηκε και η δουλειά έγινε, παρά το γεγονός ότι συχνά-πυκνά η Μπέλλου δε μπορούσε να κατανοήσει τους στίχους του Μπουρμπούλη και δυσκολευόταν να εκφράσει το νόημά τους στην ερμηνεία της!


Τον πρώτο καιρό ο δίσκος δεν πήγαινε καλά. Ωστόσο, η συνέχεια ήταν διαφορετική και σε μικρό χρονικό διάστημα ξεπέρασε τις 100.000 αντίτυπα! Και δικαίως, αφού περιλαμβάνει πολύ σπουδαία τραγούδια και μια Μπέλλου που ξεδιπλώνει μοναδικά την τεράστια φωνή της, αποδεικνύοντας ότι μπορούσε να πει κι άλλα πράγματα εκτός από ρεμπέτικα όπως την είχε συνηθίσει το κοινό.

Θα σταθώ σε δύο τραγούδια που τα θεωρώ - και είναι - μεγάλα: Την «Πλατεία Βάθης» και το πασίγνωστο «Μην κλαις». Δεν ξέρω γιατί, αλλά κάθε φορά που τα ακούω αμέσως αισθάνομαι τα μάτια μου να δακρύζουν χωρίς ιδιαίτερο λόγο. Πρόκειται για αριστουργήματα που δυστυχώς σήμερα έχουν περάσει στο περιθώριο, αλλά ποτέ δεν είναι αργά για να ν' ασχοληθεί κάποιος μ' αυτά και να τα φέρει εκ νέου στο προσκήνιο.

Η ερμηνεία της Μπέλλου τόσο στα συγκεκριμένα τραγούδια όσο και σε ολόκληρο το δίσκο είναι συγκλονιστική, βοηθούμενη βεβαίως κι από την εξαιρετική ενορχήστρωση του συνθέτη. Δεσπόζει το μπουζούκι του σπουδαίου σολίστα Κώστα Παπαδόπουλου, ενώ σε κάποια κομμάτια συμμετέχει και χορωδία. Άλλες «δυνατές» στιγμές είναι «Τα ρεμπέτικά μας μεσ' στη στράτα», «Καισαριανή» και «Κάποιο βράδυ το όνειρό μου», χωρίς να υστερούν τα υπόλοιπα.


Στο εσώφυλλο του δίσκου υπάρχουν φωτογραφίες των δημιουργών και της Μπέλλου στο στούντιο, καθώς και οι στίχοι έξι τραγουδιών. Η ηχογράφηση έγινε από τον Γιάννη Σκιαδά στο στούντιο "Action", ενώ στο εξώφυλλο υπάρχει απόσπασμα από πίνακα της Χαρίκλειας Μυταρά.


Να προσθέσω ότι αρχικά ο δίσκος επρόκειτο να ονομαστεί «Προάστια» αλλά ο Ανδριόπουλος πρόσθεσε το «Λαϊκά», ενώ σε δύο τραγούδια αναφέρεται ως στιχουργός κάποια Στέλλα Καλαβίτη. Οι στίχοι είναι και πάλι του Μπουρμπούλη, ο οποίος ωστόσο διαφώνησε με κάποιες αλλαγές που έγιναν σ' αυτούς και δε θέλησε να μπει το όνομά του!

Τα τραγούδια του δίσκου

1. Τα ρεμπέτικά μας μεσ’ στη στράτα

2. Πλατεία Βάθης

3. Ματαξουργείο

4. Καισαριανή

5. Σκοπευτήριο

6. Ο αγέρας στους δρόμους

7. Μην κλαις

8. Στις λασπωμένες γειτονιές (Στέλλας Καλαβίτη)

9. Κάποιο βράδυ το όνειρό μου

10. Ακροναυπλία

11. Είπα να σου στείλω (χορωδία)

12. Λαϊκά προάστια (Στέλλας Καλαβίτη)



ΒΑΓΓΕΛΗΣ ΠΙΤΣΙΛΑΔΗΣ:


«ΠΥΡΟΤΕΧΝΗΜΑΤΑ» (HMV CSDG 36)

Πρόκειται για τον πρώτο μεγάλο «τραγουδιστικό» δίσκο που κάνει ο Βαγγέλης Πιτσιλαδής, καθώς είχαν προηγηθεί δύο ορχηστρικοί («Κοράλλια» το 1968 και «Νεράιδες» το 1969). Ο συνθέτης έχει ήδη γίνει γνωστός κυρίως μέσα από δύο «θρυλικά» τραγούδια, την «Ανάμνηση» σε στίχους Γιώργου Παπαστεφάνου που ερμήνευσε ο Τόνι Πινέλλι και τον πασίγνωστο «Αλέξη» σε στίχους του Λευτέρη Παπαδόπουλου που τραγούδησαν οι "Olympians"!

Εξάλλου, είχε γράψει και ορισμένα πιο λαϊκά κομμάτια από τα οποία ακούστηκαν πολύ τα «Άδειο το λιμάνι», «Με τα θλιμμένα μάτια μου» και «Θα βρεθεί και για μας» με τη Βίκυ Μοσχολιού, πάνω σε στίχους του Γιάννη Κιούρκα με τον οποίο θα έχει σχεδόν αποκλειστική συνεργασία στα κατοπινά χρόνια.

Στον (σπάνιο πλέον) δίσκο αυτό που κυκλοφόρησε το 1969, ο Πιτσιλαδής επιχειρεί να συνδυάσει τους μοντέρνους ρυθμούς με τους αντίστοιχους λαϊκούς και η αλήθεια είναι ότι τα καταφέρνει περίφημα. Στα «Πυροτεχνήματα» περιλαμβάνονται επτά τραγούδια και τρία ορχηστρικά κομμάτια. Ερμηνεύουν δύο από τα πιο «δυνατά» ονόματα της εποχής, ο Σταμάτης Κόκοτας και η Βίκυ Μοσχολιού, ενώ συμμετέχει σε δύο τραγούδια ο ανερχόμενος Λευτέρης Μυτιληναίος που ήδη ένα χρόνο νωρίτερα είχε κάνει μια μεγάλη (και διαχρονική όπως αποδείχτηκε) επιτυχία, τραγουδώντας τις «Αμφιβολίες» του Γρηγόρη Μπιθικώτση!

Οι στίχοι ανήκουν όλοι στον Γιάννη Κιούρκα, εκτός από ένα τραγούδι που υπογράφει η Φένια Ευαγγελινίδου. Μέσα από αυτό το δίσκο βγαίνει το «Στις 16 Μάη μήνα» (ένα δυνατό σουξέ για τον Κόκοτα) και το πανέμορφο «Τον ήλιο που 'χες μεσ' στα χέρια» με τη Μοσχολιού. Στο οπισθόφυλλο του δίσκου υπάρχουν φωτογραφίες του συνθέτη κατά τη διάρκεια των ηχογραφήσεων με τους τρεις τραγουδιστές, καθώς και σημείωμα της εταιρείας.

Η πορεία του Πιτσιλαδή στο τραγούδι δεν ήταν ιδιαίτερα μεγάλη και αργότερα ασχολήθηκε κυρίως με τη μουσική επένδυση δημοφιλών τηλεοπτικών σειρών, όπως η «Αναδυομένη» και η «Κραυγή των λύκων».


Τα τραγούδια του δίσκου

1. Όταν πονάς (Λ. Μυτιληναίος)

2. Το πρώτο καλοκαίρι (Β. Μοσχολιού)

3. Πυροτεχνήματα Νο 1 (Ορχήστρα)

4. Στη γειτονιά μας (Β. Μοσχολιού)

5. Στις 16 Μάη μήνα (Στ. Κόκοτας)

6. Τον ήλιο που’ χες μεσ’ στα χέρια (Β. Μοσχολιού)

7. Πυροτεχνήματα Νο 2 (Ορχήστρα)

8. Το βοτάνι (Στ. Κόκοτας) (Στίχοι: Φένια Ευαγγελινίδου)

9. Αν μ’ αγαπάς (Λ. Μυτιληναίος)

10. Πυροτεχνήματα Νο 3 (Ορχήστρα)



ΔΩΡΟΣ ΓΕΩΡΓΙΑΔΗΣ-ΣΩΤΙΑ ΤΣΩΤΟΥ:

«ΧΙΛΙΑ ΕΝΝΙΑΚΟΣΙΑ ΤΙΠΟΤΑ» (MINOS MSM 230)

Από τις αρχές και μέχρι τα μισά της δεκαετίας του '70, ο Κύπριος συνθέτης και τραγουδιστής Δώρος Γεωργιάδης πραγματοποιεί μιαν ιδιαίτερα αξιόλογη καριέρα στην Ελλάδα, κυρίως όμως μετά το πρώτο βραβείο που αποσπά στο Φεστιβάλ Τραγουδιού της Θεσσαλονίκης τον Σεπτέμβριο του 1972 με το πολύ γνωστό «Αν ήμουν πλούσιος», που έγραψε ο ίδιος με στίχους της Σώτιας Τσώτου.
Με τη σπουδαία στιχουργό είχε μια συνεργασία που κράτησε για αρκετό χρονικό διάστημα και μέσα σ' αυτό το πλαίσιο εντάσσεται και ο συγκεκριμένος δίσκος, που κυκλοφόρησε τον Δεκέμβριο του 1974 και σήμερα οι πιθανότητες να τον βρει κάποιος είναι πολύ λίγες, μια και είναι σπάνιος και δυσεύρετος.
Ίσως να μη καταπιανόμασταν μ' αυτόν, αν δεν υπήρχε η συμμετοχή της Άννας Βίσση που τότε έκανε δειλά-δειλά τα πρώτα της βήματα! Η σημερινή σούπερ σταρ τότε ήταν ένα κοριτσάκι που ακόμη δεν είχε τελειώσει το σχολείο, ωστόσο η σπουδαία φωνή που διέθετε της είχε ήδη ανοίξει το δρόμο για την επιτυχία τραγουδώντας Θεοδωράκη, Κουγιουμτζή και Χατζηνάσιο. Ο Γεωργιάδης υπήρξε για λίγο καιρό ένας από τους βασικούς της συνεργάτες, αφού δεν θα πρέπει να ξεχνάμε ότι δικό του ήταν το τραγούδι «Ας κάνουμε απόψε μιαν αρχή» με το οποίο η Βίσση αναδείχθηκε νικήτρια στο Φεστιβάλ Τραγουδιού Θεσσαλονίκης το 1977 και ουσιαστικά της έδωσε την ώθηση που χρειαζόταν για να φτάσει ψηλά.


Η Κύπρια τραγουδίστρια συμμετέχει με δύο τραγούδια στο δίσκο που εξετάζουμε (τα υπόλοιπα τραγουδά ο συνθέτης), εκ των οποίων το ένα ακούστηκε πολύ. Πρόκειται για το «Μη βάζεις μαύρο», τους στίχους του οποίου συναντάμε σχεδόν ταυτόχρονα την ίδια χρονιά (1974) ερμηνευμένους από τον Κώστα Χατζή πάνω σε μουσική του ίδιου, στον ζωντανά ηχογραφημένο τριπλό δίσκο του «Ο γιος της άνοιξης». Εκεί, είχε τον τίτλο «Έλα να βάψουμε το δρόμο»...

Επίσης, η Βίσση κάνει τις δεύτερες φωνές στον Γεωργιάδη σχεδόν σε όλα τα τραγούδια, ενώ ερμηνεύει μαζί του το «Νικήσαμε». Στο εσώφυλλο υπάρχουν οι φωτογραφίες των συντελεστών και φυσικά αν κάποιος δεν έχει δει ποτέ την τραγουδίστρια στα εφηβικά της χρόνια, εφόσον καταφέρει να βρει τον εν λόγω δίσκο θα μείνει έκπληκτος από τη μεγάλη διαφορά που έχει η τωρινή Άννα με την τότε! Να πούμε επίσης ότι στο εξώφυλλο υπάρχει απόσπασμα της γνωστής φράσης του Νίκου Καζαντζάκη «Δεν πιστεύω τίποτα, είμαι ελεύθερος».


Τα τραγούδια του δίσκου

1. Χίλια εννιακόσια τίποτα

2. Μοιάζουμε

3. Μη βάζεις μαύρο (Άννα Βίσση)

4. Το παράθυρο το ξένο

5. Αντιγόνη

6. Η βροχή

7. Τύραννε του χτες

8. Εμείς θα χτίσουμε τη ζωή (Στίχοι: Γ. Σερδάρης)

9. Νικήσαμε (Δ. Γεωργιάδης - Α. Βίσση)

10. Φαντάζομαι την κόλαση

11. Κοίτα Θεέ μου

12. Όμορφη που 'ναι η ζωή



ΣΠ. ΠΑΠΑΒΑΣΙΛΕΙΟΥ - Τ. ΜΟΥΣΑΦΙΡΗΣ:

«ΛΑΪΚΑ '76» (PHILIPS 6331089)

Δίσκος-σταθμός στην καριέρα του Δημήτρη Μητροπάνου, καθώς ουσιαστικά με αυτόν άρχισε σιγά-σιγά να πλησιάζει στην κορυφή του λαϊκού τραγουδιού και να καθιερώνεται στη συνείδηση του κοινού ως ένας εκ των συνεχιστών του. Βεβαίως, ήδη είχε κάνει «όνομα» τα προηγούμενα χρόνια τραγουδώντας στον «Άγιο Φεβρουάριο» του Δήμου Μούτση, στο «Δρόμο για τα Κύθηρα» του Γιώργου Κατσαρού και στα «Σκόρπια φύλλα» του Απόστολου Καλδάρα, απ' όπου είχαν προκύψει μεγάλες επιτυχίες που διαρκούν ως σήμερα («Άλλος για Χίο τράβηξε», «Ο χάρος βγήκε παγανιά», «Νικολή-Νικολή», «Τα Κύθηρα ποτέ δεν θα τα βρούμε», «Ο αφέντης λαός» κ.α.).

Παράλληλα, μεταξύ άλλων είχε ηχογραφήσει τραγούδια του Γιώργου Ζαμπέτα, του Άκη Πάνου, του Γιώργου Μανισαλή και φυσικά του Σπύρου Παπαβασιλείου, ο οποίος «σημάδεψε» συνθετικά ένα μεγάλο κομμάτι των πρώτων είκοσι χρόνων καριέρας του ερμηνευτή, όπως φυσικά και ο Τάκης Μουσαφίρης. Με τον τελευταίο, ο Μητροπάνος πρωτοσυνεργάστηκε στο δίσκο «Κυρά ζωή» το 1974 τραγουδώντας τρία τραγούδια, το ένα εκ των οποίων παραμένει μέχρι τις μέρες μας μια από τις μεγαλύτερες επιτυχίες του («Πες μου που πουλάν καρδιές»). Εκείνη την εποχή κάποιοι τον θεωρούσαν ως «περιθωριακό» και χαρακτήριζαν τα τραγούδια του «καψουροσκυλάδικα», ωστόσο η απόλυτη δικαίωση ήλθε στα κατοπινά χρόνια και ιδιαίτερα σήμερα.
Ο δίσκος «Λαϊκά '76» ξεπερνά σε πωλήσεις τις 50.000 αντίτυπα και γίνεται χρυσός, ο πρώτος στην καριέρα του μεγάλου τραγουδιστή. Μέσα από αυτόν, βγαίνουν τέσσερις πολύ μεγάλες επιτυχίες που μέχρι και σήμερα δε λείπουν από το ρεπερτόριο του Μητροπάνου στις ζωντανές εμφανίσεις του: «Κάνε κάτι να χάσω το τρένο», «Καλοκαίρια και χειμώνες», «Σε μια στοίβα καλαμιές» και το περίφημο «Ποτ πουρί». Στο τελευταίο πρέπει να σταθούμε, καθώς με την ενορχηστρωτική μαεστρία του Σπύρου Παπαβασιλείου «δένονται» υποδειγματικά τρία τραγούδια σε ένα: Το «Δυο νύχτες» που είχε πρωτοτραγουδήσει η Μαρινέλλα, το «Αλίμονο» που αποτελεί τη μεγαλύτερη επιτυχία στην καριέρα του Κωστή Χρήστου και το «Θέλω απόψε να σου γράψω» του ίδιου του Παπαβασιλείου.

Κατά τη γνώμη μου, αυτό το τραγούδι είναι «όλα τα λεφτά» του δίσκου και δε θα ξεχάσω ποτέ την αποθέωση που γνώρισε ο Μητροπάνος όταν το τραγούδησε σε κέντρο της Θεσσαλονίκης πριν τρία χρόνια, όταν εμφανιζόταν με τον Πασχάλη Τερζή και τον Δημήτρη Μπάση. Το κοινό τον χειροκροτούσε όρθιο επί τρία λεπτά...!

Ο δίσκος κινείται γύρω από το ζεϊμπέκικο, καθώς πέντε τραγούδια έχουν αυτό το ρυθμό. Εκτός από τα προαναφερθέντα, ακούστηκαν πολύ και τα «Τώρα που τραγουδώ», «Τα λιανοντέρτια» και «Ότι πιάνω εγώ στα χέρια». Για την ερμηνεία του Μητροπάνου κάθε σχόλιο περιττεύει, αφού μόνον εκείνος θα μπορούσε να τραγουδήσει με τέτοιο τρόπο τα κομμάτια που του εμπιστεύτηκαν. Τα εκπληκτικά «γυρίσματα» της φωνής του αποτελούν πραγματικό σεμινάριο...

Την παραγωγή έκανε ο Φίλιππος Παπαθεοδώρου, ενώ η ηχογράφηση έγινε στο στούντιο "POLYSOUND" από τον Γιάννη Σμυρναίο.

Τα τραγούδια του δίσκου

1. Τώρα που τραγουδώ (Σπ. Παπαβασιλείου-Τ. Οικονόμου)

2. Τα λιανοντέρτια (Σπ. Παπαβασιλείου-Τ. Οικονόμου)

3. Ότι πιάνω εγώ στα χέρια (Τ. Μουσαφίρη)

4. Όλα εδώ γραμμένα (Σπ. Παπαβασιλείου-Τ. Οικονόμου)

5. Όλοι μου λένε (Τ. Μουσαφίρη)

6. Της ζωής το μαγαζί (Τ. Μουσαφίρη)

7. Κάνε κάτι να χάσω το τρένο (Τ. Μουσαφίρη)

8. Καλοκαίρια και χειμώνες (Σπ. Παπαβασιλείου-Τ. Οικονόμου)

9. Πέντε πάνω, πέντε κάτω (Σπ. Παπαβασιλείου-Τ. Οικονόμου)

10. Σε μια στοίβα καλαμιές (Τ. Μουσαφίρη)

11. Ποτ πουρί:

Δυο νύχτες (Τ. Βοσκόπουλου-Μ. Θειόπουλου)

Αλίμονο (Μ. Χριστόπουλου-Σ. Καπίρη)

Θέλω απόψε να σου γράψω (Σπ. Παπαβασιλείου-Κ. Βέργου)


ΜΑΡΙΝΕΛΛΑ:


«ΑΘΑΝΑΤΑ ΡΕΜΠΕΤΙΚΑ» (PHILIPS 6331044)

Πρόκειται για το δίσκο που ουσιαστικά άνοιξε το δρόμο για την επαναφορά του ρεμπέτικου τραγουδιού στην επικαιρότητα, έπειτα από αρκετά χρόνια «απομόνωσης». Η Μαρινέλλα αποφασίζει το 1972 να κοιτάξει στο παρελθόν και ν' ανασύρει ορισμένα από τα πιο γνωστά ρεμπέτικα και λαϊκά τραγούδια, αρκετά από τα οποία είχαν γραφτεί πριν την Κατοχή. Η επιλογή της δικαιώνεται απολύτως, αφού ο κόσμος «αγκαλιάζει» την προσπάθειά της.
Εκείνη την εποχή, η μεγάλη καλλιτέχνιδα έχει ήδη καθιερωθεί στο χώρο του ελληνικού τραγουδιού κι έχει αποτινάξει από πάνω της την «ταμπέλα» της «παρτενέρ του Καζαντζίδη». Με την εκπληκτική φωνή και την προσωπικότητά της φέρνει άλλον αέρα στη νυχτερινή διασκέδαση και πρωτοπορεί σε όλα, όπως κάνει και με αυτό τον υπέροχο δίσκο που περιλαμβάνει 12 «διαμάντια» της λαϊκής μουσικής μας.

ο να σχολιάσω την ερμηνεία της νομίζω ότι είναι εντελώς περιττό. Θα πω απλώς ότι αποδεικνύει την τεράστια φωνητική της γκάμα που ξεκινά από το «ελαφρό» τραγούδι και φτάνει (και ίσως ξεπερνά) τα σύνορα του ρεμπέτικου, που δεν είναι καθόλου εύκολο να το τραγουδήσει ο οποιοσδήποτε. Ωστόσο, δυσκολίες για την Μαρινέλλα δεν υπάρχουν και το αποδεικνύει μέχρι και σήμερα. Θα πρότεινα πάντως ν' ακούσετε πώς τραγουδά το «Βουνό» του Λουκά Νταράλα (πατέρα του Γιώργου Νταλάρα), το «Βαθιά στη θάλασσα θα πέσω» του Γιώργου Ζαμπέτα και το «Κάποια μάνα» του Βασίλη Τσιτσάνη.
Την ενορχήστρωση και τη διεύθυνση ορχήστρας είχε αναλάβει ο Μίμης Πλέσσας, ο οποίος έκανε εξαιρετική δουλειά. Ο σπουδαίος μουσικός ανανέωσε τα τραγούδια και τους έδωσε μια «φρεσκάδα» που γίνεται αντιληπτή από το πρώτο ως το τελευταίο. Ακούγοντάς τα, νομίζει κανείς ότι είναι σαν να γράφτηκαν την εποχή που ηχογραφήθηκαν!
Στο εσώφυλλο του δίσκου υπάρχουν οι στίχοι των τραγουδιών και «κορνιζαρισμένες» οι φωτογραφίες των συνθετών τους, ενώ οι τίτλοι τους είναι μεταφρασμένοι και στα αγγλικά. Η παραγωγή ανήκει στον Φίλιππο Παπαθεοδώρου και η ηχογράφηση έγινε στο στούντιο "Polysound" με ηχολήπτη τον Γιάννη Σμυρναίο. Δεύτερες φωνές κάνει ο Μάριος Κώστογλου, τραγουδιστής, κιθαρίστας κι επί χρόνια συνεργάτης της Μαρινέλλας.


Τα τραγούδια του δίσκου

1. Θεσσαλονίκη μου (Μ. Χιώτη-Χρ. Κολοκοτρώνη / Μ. Χιώτη)

2. Βαθιά στη θάλασσα θα πέσω (Γ. Ζαμπέτα-Χαρ. Βασιλειάδη)

3. Ντερμπεντέρισσα (Β. Τσιτσάνη-Ν. Ρούτσου)

4. Δε με στεφανώνεσαι (Β. Τσιτσάνη)

5. Ένα πιάτο άδειο (Θ. Δερβενιώτη-Κ. Βίρβου)

6. Συννεφιές (Γ. Μητσάκη)

7. Το βουνό (Λ. Νταράλα-Ευ. Πρέκα)

8. Εσύ είσαι η αιτία που υποφέρω (Μ. Χιώτη)

9. Κάποια μάνα (Β. Τσιτσάνη)

10. Ζαΐρα (Β. Τσιτσάνη-Κ. Βίρβου)

11. Σαν μαγεμένο το μυαλό μου (Δ. Γκόγκου-Μπαγιαντέρα)

12. Τα μάτια π' αγαπώ (Β. Τσιτσάνη)


ΤΟΛΗΣ ΒΟΣΚΟΠΟΥΛΟΣ - ΒΑΣΙΛΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΑΔΗΣ:

«ΣΜΥΡΝΕΪΚΑ ΚΑΙ ΛΑΪΚΑ» (MINOS MSM 268)

Κατά την προσωπική μου άποψη, πρόκειται για τον μακράν καλύτερο δίσκο του Τόλη Βοσκόπουλου! Τόσο ο ίδιος, όσο και ο Βασίλης Βασιλειάδης που υπογράφουν ο καθένας ξεχωριστά τις δύο πλευρές του δίσκου, δημιούργησαν εξαιρετικά λαϊκά τραγούδια και κατάφεραν σε κάποια από αυτά ν' «αγγίξουν» το ύφος του σμυρναίικου (εξ ου άλλωστε και ο τίτλος του δίσκου). Κυκλοφόρησε τον Μάρτιο του 1976.
Ο μεγάλος τραγουδιστής και συνθέτης εκμεταλλεύεται με τον καλύτερο τρόπο τη στροφή που γίνεται εκείνη την εποχή προς το «ρεμπετικοπαραδοσιακό» και ξαφνιάζει ευχάριστα, αποδεικνύοντας ότι δεν είναι μόνον ένας ερμηνευτής αισθηματικών τραγουδιών όπως τον είχε συνηθίσει ο κόσμος μέχρι τότε, αλλά και βαθιά λαϊκός. Η φωνή του προσαρμόζεται πλήρως στο ύφος των κομματιών και τα αποδίδει μοναδικά, με τη βοήθεια της Μαρινέλλας στα σεκόντα.


Η μεγάλη επιτυχία του δίσκου είναι βεβαίως το «Πριν χαθεί το όνειρό μας», που ποτέ μέχρι και σήμερα δεν έπαψε ν' ακούγεται και να πρωταγωνιστεί στα προγράμματα τόσο του ίδιου του Βοσκόπουλου, όσο και γενικότερα στα νυχτερινά κέντρα. Επίσης, πολύ γνωστό έγινε «Το βαρυχείμωνο» που μαζί με το «Να 'ταν η αγκαλιά σου φυλακή» θεωρώ πως είναι τα τρία καλύτερα (μεταξύ ίσων) τραγούδια αυτής της δουλειάς. Ωστόσο ακούστηκαν κι άλλα, όπως τα «Αχ Βαγγελίτσα μου», «Δε θα κοιμηθείς», «Παίξε φίλε στο σαντούρι» και «Ο αραμπατζής».


Να πούμε εδώ ότι το βασικό μοτίβο της εισαγωγής του τραγουδιού «Στον καφενέ καθόμουνα» είχε χρησιμοποιήσει ο Βασίλης Βασιλειάδης λίγους μήνες νωρίτερα στο «Μια παιχνιδιάρα» που είχε τραγουδήσει η Λίτσα Διαμάντη στο δίσκο της «Τα τσαχπίνικα».

Στο εσώφυλλο του δίσκου υπάρχουν οι στίχοι των τραγουδιών και μια φωτογραφία του Βοσκόπουλου με τους συνεργάτες του εκείνης της εποχής, μεταξύ των οποίων διακρίνονται ο σπουδαίος σολίστας του μπουζουκιού Στέλιος Ζαφειρίου και ο Τάκης Σούκας.

Και κάτι προσωπικό: Αυτά τα τραγούδια τα αγάπησα από μωρό παιδί, ακούγοντάς τα ξανά και ξανά μέσα από μια μοβ κασέτα που μας είχε γράψει ένας οικογενειακός φίλος και την έχω ακόμα, για να μου θυμίζει εκείνα τα χρόνια...!



Τα τραγούδια του δίσκου

(Μουσική Τόλη Βοσκόπουλου, Στίχοι Μίμη Θειόπουλου)



1. Αχ Βαγγελίτσα μου

2. Πριν χαθεί το όνειρό μας

3. Δε θα κοιμηθείς

4. Παίξε φίλε στο σαντούρι

5. Να 'τανε λέει μαχαραγιάς

6. Ο χαμαμτζής


(Μουσική Βασίλη Βασιλειάδη, Στίχοι Τάκη Κωλέττη)



7. Ο αραμπατζής

8. Το βαρυχείμωνο

9. Άιντε για δυο μάτια

10. Τα μαργιόλικά σου μάτια

11. Στον καφενέ καθόμουνα

12. Να 'ταν η αγκαλιά σου φυλακή



ΓΛΥΚΕΡΙΑ:

«ΣΜΥΡΝΕΪΚΑ» (LYRA 3753)

Τι γίνεται όταν μία από τις σπουδαιότερες φωνές των τελευταίων τριάντα ετών αποφασίζει να τραγουδήσει σμυρναίικα τραγούδια; Πολύ απλά, χαλασμός κόσμου! Αυτό συνέβη το 1981, όταν η Γλυκερία ηχογράφησε 13 από τα «διαμάντια» της μουσικής των χαμένων πατρίδων και πλέον καθιερώθηκε ως μία από τις μεγαλύτερες ερμηνεύτριες που ανέδειξε ποτέ η χώρα μας.
Η εξ Αγίου Πνεύματος Σερρών τραγουδίστρια μέχρι τότε αποτελούσε μιαν «ελπίδα» για το ελληνικό τραγούδι, έχοντας κάνει καλές συνεργασίες και το 1980 τον πρώτο της προσωπικό δίσκο. Ωστόσο, με τα «Σμυρνέικα» προκαλεί μεγάλη αίσθηση κι αυτό φαίνεται από τις πωλήσεις, οι οποίες ξεπέρασαν τις 70.000 αντίτυπα! Είναι ο πρώτος από μια σειρά χρυσών και πλατινένιων δίσκων που περιμένουν την Γλυκερία, η οποία ιδιαίτερα στη δεκαετία του '80 βρισκόταν επί μονίμου βάσεως στην κορυφή των charts της εποχής, συνδυάζοντας την εμπορικότητα με την ποιότητα.


Η φωνή της - «κομμένη και ραμμένη» για τέτοιου είδους τραγούδια - αποδίδει κατά τρόπο μοναδικό ένα μέρος των θησαυρών της παραδοσιακής μας μουσικής. Τραγούδια που για πολλά χρόνια ήταν ξεχασμένα, επανέρχονται δυναμικά στο προσκήνιο μέσω της Γλυκερίας που όπως αποδείχτηκε στα χρόνια που μεσολάβησαν, δεν επέλεξε το συγκεκριμένο υλικό για εμπορικούς λόγους αλλά επειδή το λάτρευε και ακόμη και σήμερα σε κάθε ευκαιρία το ξαναφέρνει στην επιφάνεια.
Η μεγάλη επιτυχία που βγήκε σε πρώτη φάση από το δίσκο είναι το «Τι σε μέλλει εσένανε» και κατά δεύτερο λόγο «Η μπολσεβίκα», «Ο Μποχόρης» και το «Σκερτσοπεταχτό». Ωστόσο, όλα τα τραγούδια είναι πραγματικά ένα κι ένα κι έχουν τη δική τους ξεχωριστή αξία.
Πέρα από την εκπληκτική ερμηνεία της τραγουδίστριας, θα πρέπει να σταθούμε και στην ορχήστρα που αποτελείται από κορυφαίους μουσικούς: Αριστείδης Μόσχος σαντούρι και μουσική επιμέλεια, Γιώργος Κόρος βιολί, Βασίλης Ηλιάδης ούτι και λαούτο, Γιώργος Στεφανίδης και Χρήστος Χαλκιάς κανονάκι, Νίκος Σαμπαζιώτης κιθάρα, Σπύρος Λιβιεράτος και Αλέξανδρος Διαμαντής κρουστά. Το παίξιμό τους δε διαφέρει σε τίποτε από τις παλιές σμυρναίικες ορχήστρες και συμβάλλουν αποφασιστικά στο να βγει ένα αριστούργημα!
Στο εσώφυλλο του δίσκου αναγράφονται οι στίχοι των τραγουδιών αλλά και ο ρυθμός τους (συρτό, χασάπικο κ.τ.λ.) και υπάρχει φωτογραφία της Γλυκερίας με όλη την ορχήστρα. Ωστόσο, το κυριότερο κομμάτι είναι το σημείωμα που γράφτηκε από τον Σπύρο Παπαϊωάννου από το «Κέντρο έρευνας και μελέτης των ρεμπέτικων τραγουδιών» και αφορά τα τραγούδια του δίσκου και την ιστορία τους. Πρόκειται για ένα εξαιρετικό κείμενο, που περιέχει πολύ χρήσιμες πληροφορίες για το ιστορικό των τραγουδιών κι ένα μικρό βιογραφικό των συνθετών που τα έγραψαν.


Επίσης, στο εσώφυλλο και στο οπισθόφυλλο υπάρχουν καρτ ποστάλ από προάστια της Σμύρνης (Καρατάσι, Γκιοζ Τεπέ κ.τ.λ.) που προέρχονται από τα αρχεία της «Εστίας Νέας Σμύρνης» και «Κέντρου έρευνας και μελέτης ρεμπέτικων τραγουδιών».
Η παραγωγή ανήκει στον Γιώργο Μακράκη, την επιλογή τραγουδιών έκανε ο Στέλιος Φωτιάδης (σύζυγος της Γλυκερίας) και η ηχογράφηση έγινε στο στούντιο "Polysound" από τον Γιάννη Σμυρναίο και τον Γαβριήλ Παντζή (πατέρα του συνθέτη Κωνσταντίνου Παντζή).
Τα τραγούδια του δίσκου

1. Η μπολσεβίκα (Κέρνα μας) (Π. Τούντα)

2. Ο Μποχόρης

3. Σκερτσοπεταχτό

4. Μπουρνοβαλιά

5. Ο φερετζές

6. Σμυρνιά

7. Αρμενίτσα (Δυο σεβντάδες) (Π. Τούντα)

8. Τι σε μέλλει εσένανε

9. Η Έλλη

10. Το αποφάσισα μικρή μου (Δ. Σέμση)

11. Κουκλάκι (Π. Τούντα)

12. Ντερβίσαινα (Ε. Παπάζογλου)

13. Τζιβαέρι